Kanser tipleri ortasında dünyada en sık vefata neden olan akciğer kanserinin belirtileri, ekseriyetle erken evrede ortaya çıkmıyor. Sinsi bir formda ilerleyen akciğer kanserinin görülme sıklığı da her geçen gün artan sigara tüketimine paralel olarak artış gösteriyor. Akciğer kanseri riski çevresel ve genetik faktörlerin dışında sigara kullanımının müddeti ve sıklığı arttıkça yükseliyor. Erken evrede teşhisin büyük ehemmiyet taşıdığı akciğer kanserinin tedavisi ise tümörün tipine, evresine ve hastaya nazaran planlanıyor.

İÇİLEN HER SİGARA KİŞİYİ AKCİĞER KANSERİNE YAKLAŞTIRIYOR

Sigara içen beşerler yüksek akciğer kanseri riskine sahiptir, fakat akciğer kanseri hiç sigara içmemiş şahıslarda de ortaya çıkabilir. Uzun yıllar sigara içilmesinin akabinde sigaranın bırakılması, akciğer kanseri riskini değerli ölçüde azaltır.

Prof. Dr. Metin Özkan, Akciğer kanserine neden olan öteki faktörler şu formda sıraladı;

• İnşaat, gemi, izolasyon ve otomotiv üzere kesimlerde kullanılan ve toprakta bulunabilen asbest:

• Toprağın doğal yapısında, binaların temelindeki toprak ve kayalarda bulunan radon gazı

• Uranyum, berilyum, vinil klorid, nikel kromat, kömür eserleri, hardal gazı, klormetil eterler, petrol eserleri üzere kansere yol açan kimyasallara maruziyet

• Yakın akrabalarda akciğer kanseri hikayesinin olması

• Yüksek seviyede hava kirliliği

• İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi

• Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması

ÖKSÜRÜĞÜ CİDDİYE ALIN

Akciğer kanseri tipik olarak erken evrelerinde belirti ve semptomlara neden olmayabilir. Birçok hasta sigara içtiği için birinci belirtilerden biri olan öksürüğü sigara kullanımına bağlar ve doktora gitme muhtaçlığı duymaz. Bununla birlikte akciğer içindeki tümöre bağlı olarak öksürük, göğüs, omuz ve sırt ağrısı, balgam çıkarma, kanlı balgam ve kan tükürme, nefes darlığı, ses kısıklığı, yutma bozukluğu, boyun ve yüzde şişlik, göz kapaklarında düşme, hışıltılı teneffüs ve tekrarlayan bronşit yahut zatürre atakları akciğer kanserinin belirtileri ortasında yer alır. Lakin tümörün akciğer dışına yayılması durumunda aşağıdaki şikayetler de görülebilir.

• Baş ağrısı,

• Bulantı, kusma

• İstikrar bozukluğu, baygınlık, hafıza kaybı

• Cilt altı şişlikler

• Kemik yahut eklem ağrısı, kemik kırıkları

• Genel halsizlik

• Kanama, pıhtılaşma bozuklukları

• İştah kaybı, açıklanamayan kilo kaybı

• Kaşeksi (kas erimesi)

• Yorgunluk

AKCİĞER GRAFİSİ VE TOMOGRAFİSİ TEŞHİS İÇİN DEĞERLİ

Akciğer kanserinin teşhisinin konulabilmesi için belirti ve şikayetleri olan bireylere öncelikle akciğer grafisi, gerektiği durumda akciğer tomografisi çektirilir. Bununla birlikte hastada öksürük ve balgam varlığı durumunda “Balgam sitolojisi” denilen mikroskop altında balgam incelemesinin yapılması bazen akciğer kanseri hücrelerinin varlığını ortaya çıkarabilir.

Bronkoskopi ve ince iğne biyopsisi ile kanser teşhisi

Kuşkulu olan durumlarda biyopsi alınması gerekir. Biyopsi, yani modül alınması “bronkoskopi” denilen bir süreç ile yapılır. Bu süreçte boğazdan akciğerlere hakikat geçen ışıklı bir tüp kullanılarak akciğerlerin olağandışı bölgeleri incelenip kuşkulu alanlardan modül alınmaktadır. Şayet tomografide görülen kuşkulu tümör akciğerlerin dış kısmında ise ultrasonografi yahut tomografi eşliğinde ince bir iğne ile girilerek biyopsi alınabilir. Bu süreç kanserin yayıldığı durumlarda lenf düğümlerinden yahut karaciğerden de yapılabilir. Kanser teşhisi konulduktan sonra uzman tabip, kanserin hangi evrede olduğunu belirleyebilmek için yeniden tomografi, MR ve pozitron emisyon tomografisi (PET) ve kemik taramaları isteyebilir.

Tedavi tümörün tipine, evresine ve hastaya nazaran planlanır

Akciğer kanserinde tümörün tipi, evresi ve hastanın genel durumu göz önünde bulundurularak tedavi planı yapılmaktadır. Akciğer kanserinin tedavisinin yanlışsız yapılabilmesi için hakikat evreleme kaidedir. Ayrıyeten kanserin çeşidine nazaran de tedavi değişir. Akciğer kanseri küçük hücreli akciğer kanseri (KHAK) ve küçük hücreli olmayan akciğer kanseri olmak üzere iki ana başlık altında cinslere ayrılabilir. Bu tiplerde hastalığın evresine nazaran; tümörün ameliyatla çıkarılması, kemoterapi ilaçları ve ışın tedavisi uygulanır. Kimi durumlarda bu tedaviler birlikte de uygulanabilir. Erken evrede yakalanan akciğer kanserinin en tesirli tedavi sistemi ameliyatla tümörün çıkarılması halindedir.

AKCİĞER KANSERİNDEN KORUNMANIN YOLLARI

Akciğer kanseri önlenebilir bir hastalıktır. Akciğer kanserlerinin en kıymetli nedeni tütün ve tütün eserlerinin kullanımıdır. Bu nedenle hastalıktan korunmada en değerli faktör sigaraya başlamanın önlenmesi ve içenlerin de sigara kullanımını bırakmasıdır.

Radyasyon maruziyetine karşı dikkatli olunmalıdır.

Asbest, radon, ziyanlı gaz ve kimyasallara maruziyetin önlenmesi kanser riskini azaltabilir. Etrafında yahut işyeri teneffüs havasında asbest lifleri bulunan şahısların profesyonel gözetici teneffüs maskeleri kullanması gerekir.

Hava kirliliğin ağır olduğu bölgelerden uzaklaşılması kıymetlidir.

Sağlıklı bir beslenme nizamının oluşturulması ve fizikî aktivitenin artırılması akciğer kanserinden korunma yolları ortasında bulunmaktadır.