AKP, iktidara geldiği 2002’den bu yana daima çalışanların en temel kazanımı ve garantisi olan kıdem tazminatını fona dönüştürmek istedi.

Lakin bu değişiklik hiç gerçekleştirilemedi. Yansılar üzerine geri adım atan AKP, bir vade sonra kıdemi yine gündeme taşıdı. Değişikliğe münasebet olarak her keresinde personellerin büyük bir kısmının kıdem tazminatı alamadıkları gösterildi. Buna rağmen AKP, tazminat alamayan çalışanların meselesini çözmek mahalline, her seferinde fonu masaya sürdü. AKP, fonu yaşama geçirmek için kıdem tazminatının patronlar üzerinde “yük” oluşturduğunu bile savundu.

AKP periyodunda vazifeye gelen çalışma bakanlarının kıdem tazminatı hakkındaki değerlendirmeleri şöyle:

MURAT BAŞESGİOĞLU (2002 – 2007)

Kıdem tazminatı, işletmelerimiz ve çalışanlarımız açısından kıymetli bir meseledir. Bu yükün işletmeler üzerinden kaldırılmasını ve kıdeme hak kazanan çalışanlarımızın kıdemlerinin karşılığının bir fon tarafından karşılanmasını öngören tasarı elimizde mevcut. En kısa hengamda bu türlü bir kıdem tazminatı fonu kuracağız.

FARUK ÇELİK (2007-2009/2011-2015)

Emeğin hakkı diye tabir ettiğimiz bu tazminatı, emekçinin alamaması durumları gerçekten bizi yormaktadır. Yargının önünde önemli evrak birikimi var. Bizim bu mevzuda dediğimiz pek açık. Fon dediğimiz şey, tazminattan vazgeçme değil ki. Fon dediğimiz şey, 12 ay mecburiliği kaldırıp aylık çalışma zaruriliği getirmek. Yani bir ay çalışanın da tazminatını alabilmesi ve teminatlı ferdi hesabına aylık tazminatının yatması.

ÖMER DİNÇER (2009 – 2011)

Kıdem tazminatı; personelin, patronun ve devletin bir sorunu. 2009’da 2.5 milyon insan işinden ayrıldı, işini değiştirdi yahut işinden çıkarıldı. Bunlardan yalnızca yüzde 8’i kıdem tazminatı aldı. Öyleyse bu sorun yönetici değil midir, buna siz karar verin. Patronun bir sıkıntısıdır, zira başlangıçta maliyetsiz bir finansman üzere görünen bu yapı devir ilerledikçe patron için maliyet ve finansman yükü oluşturmaktadır. Muayyen bir vade çalışan emekçi, “Kıdem tazminatını alamayacağım” kaygısıyla işten çıkmamaktadır, çıkamamaktadır yahut patron onu çıkaramamaktadır.

SÜLEYMAN SOYLU (2015-2016)

Toplumsal diyaloğu sonuna kadar bu bahiste zorlayacağız, sonuna kadar tüketeceğiz. Şayet bunu sağlayabilirsek çalışanlarımız haklarını alacaklar, bunu sağlayabilirsek kişilerimiz kendinden emin olacaklar, yarınlarından emin olacaklar. Bunu sağlayabilirsek münhasıran çalışanlarımız fabrikasına gittiği hengam bir sürprizle karşılaşmayacaklar. Bunu sağlayabilirsek kıdem tazminatının yükümlülüklerinden ve birikmesinden kaynaklanan o sıkıntılardan ötürü patronlar kara kara düşünmeyecekler… Kıdem tazminatı sıkıntısı bizim hem ekonomik hem de toplumsal açığımızdır. Bunu kapatmak da bir toplumsal hukuk devletinin temel gereklerinden biridir.

MEHMET MÜEZZİNOĞLU (2016-2017)

Personelin, çalışanın emeğinin hakkı, çalıştıranın yani patronun kasasında birikiyor. Evet 10, 20 yıl sonra patron bunu ödeyebiliyor mu? Davalar bu manada önemli seviyede. Yüzde 80 mağdur, hak edenlerin de neredeyse yarısı duruşmalarda davalık… Patronla çalışanla, sendikalarla kamuoyuyla paylaşacağımız süreci önümüzdeki 10 gün içinde netleştirmiş oluruz.

JÜLİDE SARIEROĞLU (2017-2018)

Kıdem tazminatı ile alakalı uzun yıllardır çalışmalar var. Çok önemli bir mutfak kısmı ortaya çıktı gelgelelim uzlaşı kısmı yok. TOBB, TÜSİAD, TİSK ve TİM’in birbirinden munfasıl farklı bahisle alakalı görüşü var. Kimisi kıdem tazminatı fonunun olmasını istiyor, kimisi de maliyet ögesi olacağını söylüyor. Personel görüşü net, “Haklarda bir geçmişe gidiş olamaz” diyor. Tüm bu görüşleri bir noktada buluşturmak gerekiyor. Uzlaşıyla ve suhuletle elverişli bir modelin oluşturulması lazım.

ZEHRA ZÜMRÜT SELÇUK (2018-GÖREVDE)

SGK bildirgelerini incelediğimiz devir, kıdeme hak kazanarak işten çıkışı yapılan personel sayısı yüzde 24 nispetinde. Yüzde 24 ne demek, yani her 4 çalışanımızdan biri gelgelelim kıdem tazminatı alabiliyor… Yüzde 8,33, 30 günün karşılığı dersek, 20 günü yani yaklaşık yüzde 5,55’i hiç dokunmadan motamot devam edecek. Buna artı olarak 10.8 günlük karşılık olarak yüzde 3’ü çalışanın kendi kişisel fonuna aktarılacak.

Cumhuriyet