İstanbul Aile Hekimliği Derneği’nin Antalya’da 27-31 Ekim tarihleri ortasında (İSTAHED) bu yıl 8.’sini düzenlediği “İKON2021 Ulusal İSTAHED Aile Hekimliği Kongresi’nde, birinci basamak aile hekimliğinde en sık karşılaşılan hasta kümeleri, en çok görülen hastalıklar ve hami hekimlik hususları masaya yatırıldı.
ZATÜRRE AŞISININ DEĞERİ COVİD’DE ANLAŞILDI
Toplantıda, aile hekimliğinin, çocukluk çağı aşılamalarının yanı sıra erişkin ve risk kümesindekilerin aşılanması ile Covid-19 hastalığına yönelik uğraşta de aktif rol oynadığı vurgulandı.
Açıklamalarda bulunan İSTAHED ve Kongre Lideri Dr. Serkan Özbakış, Covid pandemisiyle birlikte erişkin pnömokok (zatürre) aşısının kıymetinin de anlaşıldığını söyledi ve “Covid’de ağır hastalık ve ölümlerin nedenlerinden biri de ikincil enfeksiyonlar. Türkiye’de Aile Hekimliği sisteminin güçlü olması, pnömokok aşılanmalarının da iyi yapılmasını ve ikincil enfeksiyonlara bağlı Covid ölümlerinin daha az olmasını sağladı. Evvelce yüzde 2’lerde olan pnömokok aşılanmaları pandemiyle bir arada yüzde 10’lara ulaştı” dedi.
“NEZLEYİ GRİP SANIYORLAR, HALBUKİ GRİP DAHA ÖLDÜRÜCÜ”
Türkiye’de Aile Hekimliği sisteminin güçlü olmasından ötürü pandemi periyodunda dahi öbür aşılamalarda bir sürat kesme olmadığını ve bu sayede hem grip aşılamaları hem pnömokok aşılarının yapılmasıyla Covid’den ötürü hastane yatışlarında, bakteriyel ya da virüse bağlı sekonder (ikincil) enfeksiyonların görülme sıklığının da düştüğünü söyleyen Dr. Özbakış, 65 yaş üzeri ve risk grubundakilerde Covid aşılamasında yüzde 75’lere ulaşıldığını o nedenle şu an grip ve pnömokok aşılarının daha kıymetli hale geldiğini belirtti.
Dr. Özbakış, “Türkiye’de grip ve nezle çok karıştırılıyor. Grip, influenza virüsünün sebep olduğu, dünyada her yıl milyonlarca insanı öldürebilen bir hastalık. Aşı olduktan sonra kişi, yüzde 90-95 grip olmuyor ya da daha hafif geçiriyor. Ancak ‘aşı olduktan sonra da hasta oldum’ yaklaşımının altında aslında çoklukla o anda geçirilen hastalığın daha çok nezle ya da Rinovirüse bağlı teneffüs yolu enfeksiyonları yatıyor. Yani aslında grip değil, öteki hastalıklar geçiriyor kişi. Risk kümesindekilerin bu aylarda grip aşılarını kesinlikle yaptırması gerekiyor” diye konuştu.
“ÜÇ AŞI DA BİR ARADA YAPTIRILABİLİR”
Pnömokok aşısı için zamanlama kısıtlaması olmadığını da belirten Dr. Özbakış, şu bilgileri verdi:
“Pnömokok’ta iki çeşit aşı var. Biri konjuge aşı dediğimiz, 65 yaş üstündeki herkese, 65 yaş altında ise astım, KOAH, diyabet, kronik kalp hastalığı üzere risk grubundakilere yaptığımız aşıdır. 1 yıl sonra da polisakkarit Pnömokok aşısını olmalarını öneriyoruz. Konjuge aşıyı hayatınızda bir kez olmanız kâfi. Ömür uzunluğu koruyuculuğu var zati. Pnömokok aşısı ile yüzde 80-85 müdafaa sağlanabiliyor. Grip ve Covid aşılarıyla birlikte de yaptırılmasında hiçbir mahsur yok. Üç aşı birebir günlerde de yaptırılabilir.”
“GEBELER KESİNLİKLE COVİD AŞISI OLMALI”
Hamileler için Covid aşılamalarının hayati değer taşıdığını vurgulayan Dr. Özbakış, “Ne yazık ki hamile vefatları Covid ile birlikte çok fazla arttı. Biz hepsine ‘anne ölümleri’ diyoruz. Zira gebelik sürecinde ve doğumdan bir mühlet sonra gerçekleşen vefatlar bunlar. Bizim için anne vefatı demek. Anne vefatları bilhassa son 3-4 ayda çok fazla artış gösterdi. Örneğin benim yaklaşık bir ay evvel bir gebem vefat etti. 32 haftalık hamileydi ne yazık ki Covid’e yakalandı, akabinde ağır bakıma girdi. Bebek kurtarıldı, o da 3-4 hafta ağır bakımda kaldı lakin anneyi kaybettik” dedi.
Hamile (anne) vefatlarında evvelki yıllara nazaran geçen yıl yüzde 50, bu yıl da geçen yıla nazaran yüzde 50 daha artış yaşandığına dikkat çeken Dr. Özbakış, pandemi öncesi periyoda nazaran yaklaşık yüzde 225 artış olarak yansıyan bu durumun ise aşı kararsızlığı ya da aksiliğinden kaynaklandığına işaret etti.
Dr. Özbakış, “Anne vefatları gittikçe çok daha düşünceli bir boyuta geliyor. Vefat eden annelerimizin yüzde 99’u aşısız küme. Hangi aşıyı olduklarının da kıymeti yok, ister Sinovac olsun ister BioNTech, lakin kesinlikle bir aşı olmaları lazım hamilelerin. Zira hakikaten hem ağır bakım süreci, hem hastalık süreci çok güç ilerliyor” biçiminde konuştu.
TEMASLI BİLDİRİMİNDE ‘AŞILI’ YANILTMACASI
Pandemide filyasyonun hadise sayılarının denetim altında tutulması için çok kıymetli olduğunu belirten Dr. Serkan Özbakış, temaslı takibinde vatandaşların yanlış bilgilendirmeyle bu süreci sekteye uğrattığını belirterek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Eskiden örneğin bir iş yerinde çalışan biri Covid olumlu çıktığında ‘tek çalıştığını’ söyleyerek temaslılarını gizlemeye çalışırdı. Artık ise iş arkadaşı karantinaya girmesin diye yalnızca aşılıların isimleri veriliyor. Halbuki ortamda aşısızlar da var fakat tam doz aşılıların temaslı olduğunda karantinaya girme mecburiliği olmadığı için onların ismi veriliyor. Bu yanıltmaların topluma bir katkısı yok. Tam bilakis pandeminin daha da uzamasına ve ilerlemesine, sorunlu boyutlara gelmesine neden oluyor.”
