Getty Images

Avrupa Birliği (AB) Dışişleri Bakanları, İngiltere-ABD-Avustralya ortasındaki AUKUS Paktı’na reaksiyon gösteren Fransa’ya takviye verdi.

Basına kapalı toplantının akabinde konuşan AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Çin’in en büyük yükselen güç olduğu Hint-Pasifik bölgesinde istikrar ve barışa ulaşmak için daha fazla işbirliği, daha fazla uyum ve daha az bölünmeye muhtaçlık olduğunu” söyledi.

Avustralya, Fransa’dan satın almak üzere anlaştığı denizaltıları kapsayan muahedeyi feshederek “nükleer başlıklı en az sekiz denizaltı almak istediğini” ve bunu da AUKUS Paktı’nı imzaladığı İngiltere ve ABD’den sağlayacağını duyurmuştu.

Borrell, AB’nin, bu mutabakata ve kendi mutabakatlarının iptaline reaksiyon gösteren Fransa’nın yanında olduğunu söyledi. “Bu duyuru bizim için de elbette sürpriz oldu.” dedi.

Getty ImagesBorrell ve Le Drian

Fransa, bu gelişmeye reaksiyon olarak geçen hafta ABD ve Avustralya’daki büyükelçilerini Paris’e geri çağırmış; Fransız Savunma Bakanı Londra’da İngiliz mevkidaşı ile bu hafta yapacağı toplantıyı iptal etmişti.

New York’ta bulunan Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, ABD Lideri Joe Biden’ın idaresini, selefi Donald Trump’ın “tek taraflılık, öngörülemez halde davranma, acımasızlık ve ortaklarına hürmet duymama” özelliklerini devam ettirmekle suçladı:

“Biz müttefikiz, birbirimizle konuşur ve ayrıntılı farklı stratejilerimizi birbirimizden saklamayız. İşte bu sebeple şu an inanç krizi yaşıyoruz. Bir açıklamaya ve mevzuyu netliğe kavuşturmaya muhtaçlığımız var. Bu da biraz vakit alabilir.”

Le Drian’ın bu açıklamalarının bir gibisi, Fransa’nın yanında yer alan AB’den de geldi. AB Kurulu Lideri Charles Michel, ABD idaresini vefasızlıkla suçladı:

“Avustralya, İngiltere ve ABD’nin attığı bu adımı anlamakta zorlanıyorum. Neden mi? Zira ‘Biden idaresiyle birlikte ABD geri döndü.’ Yeni idareye geldiklerinde verdikleri tarihi ileti buydu. Lakin artık bizim soru işaretlerimiz var. Amerika geri döndü, ne demek? Amerika, Amerika’ya mı yoksa diğer bir yere mi geri döndü? Bilmiyoruz.

“Eğer Washington’ın asıl amacı Çin’se, Avustralya ve İngiltere’yle başka bir grup oluşturması çok garip zira bu karar Transatlantik İttifakı’nı zayıflatıyor.”

Beyaz Saray, Paris’in bu mevzudaki reaksiyonunu ve öfkesini dindirmek için diyalog uğraşını sürdürüyor. Bu hafta içinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile Biden ortasında bir telefon görüşmesi gerçekleşmesi planlanıyor.

Avustralya Başbakanı Scott Morrison ise, New York’ta gazetecilerin Macron’la görüşüp görüşmeyeceğine dair soruya “Bu defa buna fırsat olmayacak. Eminim vakit için bir fırsat doğacaktır.” karşılığını verdi.

12 Ekim’de AB ile Avustralya ortasında ticaret mutabakatı müzakerelerinin bir sonraki çeşidi gerçekleştirilecekti. Bu görüşmenin olup olmayacağı da şu an için belgisiz.

Avustralya Ticaret Bakanı Dan Tehan ise, Fransa’nın reaksiyonuna karşın toplantının ‘kararlaştırıldığı formda yapılmasını umduğunu’ söz etti.

Yeni oluşturulan ABD-AB Ticaret ve Teknoloji Kurulu’nun birinci toplantısı da bu ayın sonunda Pennsylvania’da yapılacaktı.

Michel, kimi AB üye ülkelerinin bu toplantıyı de ileri bir tarihe erteleme konusunda baskı yaptığını söyledi.