Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Levent Akın, koronavirüs ile çabada yaz periyodunda biraz daha rahat edebilmek için olay sayılarını düşürmek gerektiğini söyledi. Akın, “Vaka sayılarını düşürmemiz lazım ki yaz devrinde daha rahat hareket edelim. Fakat yeniden de korunma tedbirleri dediğimiz maskeyi, arayı, hijyeni ihmal etmememiz lazım. 2021 yılını bu türlü yaşayacağız. 2022 yılı bahara hakikat epey rahatlama olur. Bunun sebebi de, yeteri kadar aşı sağlanıp da toplumda yeteri kadar bağışıklama hizmeti verilirse aşılama yapılırsa, o vakit değerli ölçüde biz hadiselerin düştüğünü göreceğiz. Bunun en hoş örneği şu anda İsrail’in durumu. Çok yüksek aşı yaptılar. Dramatik olarak hadiseleri düştü. Bizim de o safhaya gelmememiz için bir sebep yok. Kâfi ki yeteri kadar aşı temin edebilelim. Memleketler arası piyasada anladığım kadarıyla çok ıstırap var aşı temininde. Biz mi zorlanıyoruz? Hayır. Avrupa’nın gelişmiş, güçlü ülkelerinin de aşı temin ederken çok düşünce çektiklerinin farkındayız” diye konuştu.
“18-40 YAŞ KÜMESİ ÇOK UMURSAMAZ DAVRANIYOR”
Prof. Dr. Akın, koronavirüs salgınıyla uğraşta vatandaşların yasaklara uyması ile ilgili, “Vatandaş yasağa uyma konusunda istekli değil, dikkatli de değil. Israrla vurguladığım bir yaş gurubu var benim; 18-40 yaş kümesi. 18-40 yaş kümesi çok umursamaz davranıyor. Ancak bunların yakın etraflarında anneleri, babaları, kardeşleri, riskli hastalığı olan şahıslar var. Yani onlara bulaştırma olasılıkları yüksek. Bu kümenin temel dikkatsiz davrandığını düşünüyorum. Kapatmalar olmaz yani çok özel durumlar hariç. Hastanelerde dolup taşma evresine yaklaştığımız vakit tahminen 14-20 günlük kapatmalar olur; lakin bunun dışında vilayetler dediğim üzere sarıdan turuncuya, turuncudan kırmızıya geçtikçe alınan kısıtlayıcı tedbirler artıyor. Ya da tam karşıtı kırmızıdan maviye gidildikçe tedbirler azalıyor. O yüzden vilayet idaresi elbette ilin taşıdığı hastalık yükünü takip edecek. Ancak vatandaşın bu bahisteki ahengi da çok ehemmiyet taşıyor. Yani tam tipik olarak devletin sunduğu teklifler ve imkanları vatandaşların da yanlışsız kullanması ve dikkatli takip etmesi gerekiyor. Bütün temel bunun üzerine kuruluyor. Devletle vatandaşlar ortasındaki alakalar ne kadar tesirli olursa hastalıkla çabada o kadar arayı kolay alıyoruz” tabirlerini kullandı.
“İNSAN HAREKETLERİNİ DURDURMAK ZORUNDASINIZ”
Akın, olağanlaşma sürecinde vilayetlerin risk durumlarına nazaran renklendirildiğini hatırlatarak, şunları kaydetti:
“Bir vilayet kırmızı onun yanındaki ilin mavi olması hayalciliktir. Vilayetler ortası bağ vardır. Tüm vilayetler ortası bağ var. O yüzden komşu vilayet kırmızıysa, siz en iyi durumda sarı olabilirsiniz. Bu insan hareketlerinden kaynaklanıyor. İnsan hareketlerini durdurmak zorundasınız. Ortada kalabilir, kırmızının yanındaki turuncu olabilir, turuncunun yanındaki sarı olabilir, sarının yanındaki de maviye dönebilir. Natürel mavide biraz daha rahat olunuyor. Bu rahatlıktan şunu anlamayalım; ‘bu iş bitti korona artık yok, gezeriz tozarız’ manasına gelmiyor. Bölgenizdeki risk azalmıştır. Kendinizi koruyun; fakat rahat edin. Tahminen o vakit sinema, tiyatrolardan bile bahsedebilirsiniz. Lakin mavi ne kadar genişlerse, toplumdaki tüm faaliyetlerin açılması daha kolaylaşır. Kırmızı ne kadar genişlerse, sistem toplumu giderek daha fazla sıkmaya başlar, ta ki aşılamada aşikâr oranlara ulaşana kadar. Aşılamada belirli oranlara ulaştığınız vakit zati hadise sayısında düşme olur. Vilayetler tedbirlerini yeteri kadar uygulayamamış olsa bile vilayetlerin bir anda turuncudan sarıya, sarıdan maviye geçtiğini görürüz. Aşılama oranları yükseldiği takdirde.”
“HAZİRAN’DA YERLİ AŞIMIZI ÜRETEBİLİRİZ”
Akın, Erciyes Üniversitesi (ERÜ) Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi’nde (ERAGEM), koronavirüse karşı geliştirilen yerli ve ulusal inaktif aşısının çalışmaları ile ilgili de “Ben Erciyes Üniversitesi’nin ürettiği aşının yakın bir devirde Faz-3 çalışmasına geçip hoş sonuçlar vereceğini düşünüyorum. Tarih vermek çok sıkıntı bir şey; lakin her şeyin yolunda gittiğini varsayım ediyorum. Zira bilgiler o denli geliyor. Muhtemelen ‘biz Haziran’da tahminen Faz-3 çalışmasının da sonuna ulaşır ve biz bu aşıyı artık üretebiliriz’ diyebiliriz. Bu büsbütün varsayım; hiç tutmayabilir, daha da erken olabilir. Tahminen Haziran, Temmuz ‘ben Faz-3 çalışmamı bitirdim, acil kullanım onayına başvuruyorum’ diyebilirler. Bu bana hiç sürpriz olmaz. Lakin Nisan ayında bu türlü bir şey olacağını beklemiyorum” dedi.
Cumhuriyet
