Kırşehir’in Çiçekdağı ilçesine bağlı Abdallar (Kırtıllar) köyünde 1938’de dünyaya gelen Ertaş, müzik hayatına kendisi üzere saz üstadı babası Muharrem Ertaş sayesinde başladı. Ertaş’ın birinci çalgısı ise annesi Döne Hanım’ın çamaşır tokacına tel takmak suretiyle yaptığı oyuncak bağlama oldu.
Bozlak türkülerini “feryat” olarak nitelendiren Ertaş, müzikle tanışmasını bir röportajında şu sözlerle anlatmıştı:
“Beni 6 yaşındayken zille başlattı babam. Hem köçeklik yapardım, hem zil çalardım. Darbuka da çalardım. Babam saz çalardı, ben onun yanında saz çalamazdım. Abim keman çalıyordu, ben de cümbüşe başladım.”
Ertaş, çok küçük yaşta bağlama ve keman çalmayı öğrenirken babasıyla 8 sene boyunca Kırşehir’in ilçeleri, Nevşehir, Niğde, Kırıkkale, Yozgat ve Kayseri’de köy köy gezerek kendi tabiriyle düğünlere şenlik kattı.
Daha sonra Kırşehir’de kendisi üzere yetenekli öbür müzisyenlerle Abdallar Topluluğu’nu kurarak düğünlerde sazını çalmaya devam eden sanatçı, bu yüzden okula gidemedi ve okumayı ağabeyi Necati Ertaş’tan öğrendi.
Neşet Ertaş, 1957’nin sonunda İstanbul’a gelerek, “Neden Garip Garip Ötersin Bülbül” isimli birinci plağını babasıyla birlikte seslendirdi.
Kelamları “aynı ruhun insanıyız” dediği babası tarafından yazılan ve İstanbul Şen Çalar Plak’tan çıkan bu çalışmasıyla halk tarafından çok beğenilen Ertaş, geniş kitlelere ulaşmayı başararak, tüm Anadolu’da dinlenilen bir halk ozanı haline geldi.
ŞİİRLERİNDE KENDİ HAYATINI ANLATTI
Neşet Ertaş, o tarihten sonra yeni plaklar ve kasetler çıkararak sanat hayatını sürdürdü, İstanbul’da 2 yıl boyunca çalıştıktan sonra Ankara’ya yerleşti ve burada sahne almaya başladı.
Musiki etraflarında de hayranlıkla dinlenilen usta müzisyen “Garip” mahlasıyla yazdığı şiirlerinde kendi hayatını anlattı.
Ertaş, “mahalli sanatçı” unvanıyla Ankara Radyosu’nda programlar yaparken, o yıllarda çalıştığı bir gazinoda Leyla Hanım’la tanışıp evlendi ve 3 çocuk sahibi oldu.
Eşinden 7 yıl sonra ayrılan Ertaş, parmaklarındaki felç nedeniyle Almanya’ya giderek bir müddet burada tedavi gördü, bu nedenle orta verdiği sanat hayatına 2000’de İstanbul konseriyle geri döndü.
Usta sanatçı Türkiye’de çıkardığı plaklar, yaptığı radyo programları, konserler ve düğün performanslarının getirdiği ün sayesinde Almanya’daki birinci jenerasyon Türk göçmenlerin de gönlünü kazandı.
UNESCO TARAFINDAN ‘YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ’ KABUL EDİLDİ
Neşet Ertaş, UNESCO tarafından Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Kontratı kapsamında Yaşayan İnsan Hazineleri Türkiye Ulusal Envanteri’ne alınarak “yaşayan insan hazinesi” kabul edildi.
Süleyman Demirel’in cumhurbaşkanlığı devrinde kendisine teklif edilen “Devlet Sanatçısı” unvanını reddeden Ertaş, bunun sebebini bir röportajında “Ne demek devlet sanatçılığı? Hepimiz bu devletin vatandaşıyız, bu memleketin sanatçısıyız. Ayrıyeten bir ‘devlet sanatçısı’ ne demek? Ben burada bir ‘ayrım’ gördüğüm için kabul etmedim” kelamlarıyla anlatmıştı.
Yapıtlarında Anadolu beşerinin acı ve tasasını lisana getirdiğini tabir eden Ertaş’a, İstanbul Teknik Üniversitesi Devlet Konservatuvarı tarafından 2011’de fahri doktora unvanı verildi. Tıpkı vakitte sanatkarın bağlamadaki hali ve türküleri konservatuvarlarda ders olarak okutuldu.
400’DEN FAZLA PLAK ÇIKARDI
Ömrü boyunca yaklaşık 400 plak, birçok kaset ve “long play”e imza atan Ertaş, 25 Eylül 2012’de prostat kanserine yenik düşerek, İzmir’de 74 yaşında vefat etti.
Babası Muharrem Ertaş’la birlikte Kırşehir’de bir de anıtı bulunan usta sanatkarın hayatı ve yapıtları, Prof. Dr. Erol Parlak tarafından iki ciltlik bir kitap halinde yayımlandı.
Ertaş, dünyada robot heykeli yapılmış birinci saz sanatkarı olurken, Adil Çelik’in tasarladığı “android” heykel, Kırşehir Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Konutu’nda bağışlandı.
TÜRKÜLERİNİN ÖYKÜLERI
Külliyatının değerli bir kısmı “Kalan Müzik Yapım” tarafından 16 CD halinde piyasaya sunulan Ertaş, “Zahidem” türküsünün kıssasını bir röportajında, “Biz dedelerimizden beri düğünlerde çalıp söyleriz. 13-14 yaşındayken bizim Kırşehir’in Çiçekdağı kazasının bir köyündeki düğünde elime bir şiir yazılı kağıt verdiler. Sonradan öğrendiğime nazaran öksüz bir çocuk yazmış bu şiiri. Bu öksüz çocuğu bir aile konutuna almış, o da o meskenin kızına aşık olmuş. Kızın ismi Zahide imiş. Çocuk askere gidince kızı diğerine vermişler. Ben bu dörtlükleri düzelttim, 45 yıl evvel plağa okudum” sözleriyle anlatmıştı.
Usta isim, “Neredesin Sen?”in öyküsü hakkında ise şunları söz etmişti:
“1960’lı yıllarda TRT sanatkarlarıyla Almanya’ya gitmiştim. Arabam vardı fakat ne ehliyetim vardı, ne de kullanmayı biliyordum. Kimileri dönünce mecburen ben kullandım arabası. Dönüşte kaza yaptık. Beni cezaevine koydular. Üç ay mahpus yattım. Kağıt-kalem de vermiyorlardı. Bu türkünün kelamlarını sigara kağıtlarının üzerine kibrit çöpünün barutlu kısmını tükürükle ıslatarak yazdım.”
Türkülerinde yoğunlukla aşk temasını ele alan sanatkarın kimi albümleri şöyle:
“Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde”, “Kendim Ettim Kendim Buldum”, “Kibar Kız”, “Gel Gayri Gel”, “Türküler Yolcu”, “Gitme Leylam”, “Kova Kova İndirdiler Yazıya”, “Seher Vakti”, “Polis Lojmanları”, “Benim Yurdum”, “Gönül Yarası”, “Zülüf Dökülmüş Yüze”, “Zahidem”, “Gönül Dağı”, “Ölmeyen Türküler 2”, “Ölmeyen Türküler 3”, “Sazlı Kelamlı Oyun Havaları”, “Niye Çattın Kaşlarını”, “Yar Gönlünü Bilenlere”, “Garibin Dünyada Yüzü Gülemez”, “Altın Ezgiler”, “Gurban Olduğum”, “Ağla Sazım”, “Hata Benim”, “Mühür Gözlüm.”
Cumhuriyet
