Getty ImagesCovax aracılığıyla Ekim ayında Sudan’a ulaşan aşılar

Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), fakir ülkeler gereğince aşıya erişemedikleri için Covid salgınının “gereğinden bir yıl daha uzun süreceğini” söyledi.

Örgütün üst seviye yöneticilerinden Dr. Bruce Aylward, bunun Covid salgınının “2022’de de tesirli olabileceği” manasına geldiğini kaydetti.

Afrika kıtasında nüfusun %5’inden azı aşılanmış durumda, öteki kıtaların birçoklarında bu oran %40.

Dr. Aylward, ilaç şirketlerinin en düşük gelirli ülkelere öncelik verebilmeleri için varlıklı ülkelere aşı kuyruğundaki yerlerini bu ülkelere bırakmaları davetinde bulundu.

Dr. Aylward, “Gerçekten hızlanmamız gerekiyor, yoksa biliyor musunuz? Bu pandemi gereğinden fazla bir yıl daha devam edecek” dedi.

“The People’s Vaccine” isimli sivil toplum kuruluşları ittifakı, ilaç şirketleri ve güçlü ülkeler tarafından vaat edilen yedi dozdan yalnızca birinin aslında daha fakir ülkelere ulaştığını gösteren yeni datalar yayımladı.

Covid aşılarının büyük çoğunluğu yüksek gelirli yahut üst orta gelirli ülkelerde yapılmış durumda. Global olarak uygulanan dozların yalnızca %2,6’sı Afrika’da yapıldı.

• WHO, koronavirüsün kökenini tespit etmek için müracaat kümesi kurdu
• 241 milyon doz aşı çöpe mi gidecek?
• ABD Lideri Biden’dan fakir ülkelere 500 milyon doz Pfizer kelamı
• Şu ana dek üretilen 2 milyar doz kimlere yapıldı?

İngiltere merkezli milletlerarası yardım kuruluşu Oxfam’ın da ortalarında bulunduğu birtakım sivil toplum kuruluşları İngiltere ve Kanada’yı, aşıları dünya çapında adil bir formda dağıtmak için BM dayanaklı global program olan Covax aracılığıyla kendi halkları için aşı tedarik etmekle suçluyor.

Resmi sayılar, bu yılın başlarında İngiltere’nin 539,370 Pfizer dozu aldığını, Kanada’nın ise bir milyondan biraz daha az AstraZeneca dozu aldığını gösteriyor.

Covax en başta, varlıklı ülkeler de dahil olmak üzere tüm ülkelerin kendi havuzundan aşı elde edebilmelerini amaçlıyordu. Ama birden fazla G7 ülkesi, ilaç şirketleriyle kendi teğe bir mutabakatlarını yapmaya başladıklarında bu havuzdan çekildi.

Oxfam’ın Global Sıhhat Danışmanı Rohit Malpani, Covax düzeneğine ödeme yapan İngiltere ve Kanada’nın teknik olarak bu yolla aşı alma hakkına sahip olduğunu söyledi lakin her ikisinin de kendi ikili mutabakatları uyarınca milyonlarca doz elde ettikleri göz önüne alındığında bunun hâlâ “ahlâki olarak savunulamaz” olduğunu belirtti ve ekledi:

“Bu dozları Covax aracılığıyla almamalıydılar. İkili kar elde ettiler ve bu esasen sıranın gerisinde olan fakir ülkelerin daha uzun mühlet bekleyeceği manasına geliyor.”

Click here to see the BBC interactive Click here to see the BBC interactive

İngiltere hükümeti, geçen yıl 548 milyon sterlinlik bir bağışla Covax’ı başlatan ülkelerden biri olduğuna dikkat çekti.

G7 ülkeleri bu yaz muhtaçlık sahibi ülkelere toplam 1 milyar doz Covid aşısını Covax programı aracılığıyla hibe etme kelamı vermişti.

Bu aşılardan 100 milyondan fazla dozunu İngiltere gelecek yıl sonuna kadar bağışlamayı taahhüt etmişti.

Kanada hükümeti de artık Covax aşılarını kullanmayı bıraktığını açıkladı

Ülkenin Milletlerarası Kalkınma Bakanı Karina Gould, “İkili anlaşmalarımızla sağladığımız arzın Kanada nüfusu için kâfi olacağı netleşir netleşmez, gelişmekte olan ülkelere dağıtılabilmeleri için Covax’tan tedarik ettiğimiz dozları Covax’a geri verdik” dedi.

Covax bu yılın sonuna kadar iki milyar doz aşı teslim etmeyi hedefliyordu, lakin şimdiye kadar 371 milyon doz aşı gönderdi.