EPA

Dağlık Karabağ’da Azerbaycan ile Ermenistan ortasında 27 Eylül’de çatışmaların başlamasının üzerinden bir ay geçti. Ateşkes için ABD ve Rusya dahil birçok ülke devreye girse de şimdi sonuç alınabilmiş değil.

1994’ten bu yana Ermenistan’ın işgali altında olan Dağlık Karabağ’ın birtakım noktalarında bombardıman olsa da, çatışmalar yoğunluklu olarak etrafındaki 7 reyonda (bölgede) sürüyor.

Son bir ayda on binlerce kişi meskenlerini terk etmek zorunda kaldı. İki taraftan 1000’den fazla asker ve 100’ün üzerinde sivil hayatını kaybederken, yüzlerce sivil de yaralandı.

Ermenistan 974 askerinin öldüğünü, 37 sivilin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Azerbaycan askeri kayıpları resmi olarak paylaşmıyor lakin Bakü idaresi 65 sivilin hayatını kaybettiğini, 300’den fazla sivilin de yaralandığını duyurdu.

Çatışmalar güneyde İran hududunda ağırlaştı

1994’ten bu yana vakit zaman yürütülen müzakerelerde Azerbaycan’ın önceliği Ermenistan ordusunun bulunduğu ve yerleşimin yok denecek kadar az olduğu, yaklaşık 7 bin kilometrekarelik 7 bölgeden çekilmesi oldu.

Tarafların imzaya en yakın olduğu 2007’deki Madrid Prensipleri de Ermenistan’ın bu bölgelerden çekilmesi, Dağlık Karabağ’a orta statü verilmesini ve en son kararın sonraki süreçte verilmesini kapsıyordu.

AFP

Ermenistan’ın kesin evrede topraklarına katmak istediği, Dağlık Karabağ ile Ermenistan ortasındaki Kelbecer ve Laçin bölgelerinden ise koridor açılacaktı. Lakin Erivan idaresi, koridor kelamı verilse de Kelbecer ve Laçin’den çekilmeyi reddetti. Azerbaycan da Dağlık Karabağ’ın durumunun meçhul bırakılmasını kabul etmedi. Mutabakat sağlanamadı.

Azerbaycan’ın operasyonlarına, daha evvelki çatışmalarda da öncelik verdiği, güney ve doğudaki 5 bölgeden başladığı görülüyor.

Doğudaki Ağdam ve güneydeki Fuzuli, Cebrayil, Zengilan ve Kubatlık bölgeleri, son haftalarda etkin çatışma bölgeleri.

Bakü idaresi, güneydeki 4 bölgenin büyük kısmını ve İran hududunu denetim altına aldığını açıkladı. Fakat bu açıklamalar şimdi öbür taraflarca yahut bağımsız kaynaklarca teyit edilmedi.

Güneydeki bölgelerin Azerbaycan’ın denetimine geçtiğinin teyit edilmesi, Azerbaycan ordusunun 26 yıldır işgal altında olan toprakların yaklaşık altıda birini geri alması manasına geliyor. Bu durumda Azerbaycan ordusu Birebir vakitte Dağlık Karabağ’ın idare merkezi Stepanakert’e (Azerice ismi Hankendi) yaklaşık 40 kilometre kadar yaklaşmış olacak.

Azerbaycan ordusunun bu bölgeleri ele geçirdiğini duyurmasının akabinde çatışmalar Laçin’e uzandı. Dağlık Karabağ ile Ermenistan ortasındaki çatışmasız tek koridor, şu an için Kelceber bölgesi.

Ağır olarak devam eden çatışmalar sırasında Dağlık Karabağ içinde kalan ve vurulan çok az nokta var. Bunlardan ikisi Hankendi ve güneyindeki Şuşa. Bu bölgelerde yüzlerce kişi konutlarını terk etti. Sivillerden hayatını kaybedenler olduğu duyuruldu. Dağlık Karabağ’da tek taraflı ilan edilen özerk idare, 554 askerinin hayatını kaybettiğini açıkladı.

Azerbaycan ordusunun buralara yaklaşması ve en yakın ikmal yolu olan Laçin koridorunu kapatması durumunda, çatışmaların Dağlık Karabağ bölgesi içinde daha süratli ilerlemesi mümkün. Bakü, güneydeki Cebrayil bölgesi sonundaki, Dağlık Karabağ’da kalan Hadrut’a girildiğini açıkladı bile.

BBC

Azerbaycan’ın büyük kentleriyle Dağlık Karabağ ortasında kalan Ağdam dahil birtakım bölgelerde denetimin sağlandığı duyurulsa da, çatışmalar devam ediyor.

Savunma pozisyonundaki Ermenistan ise Dağlık Karabağ’ın kuzeyindeki Azerbaycan topraklarına top atışına ve bombardımana devam ediyor.

Ermenistan, bu bölgelerdeki askeri üsleri gaye aldığını, böylelikle karşı tarafı askeri olarak zayıflatmayı hedeflediğini savunuyor.

Azerbaycan ise Ermenistan’ı, sivil yerleşim ünitelerini vurmakla suçluyor.

• Dağlık Karabağ: Azerbaycan ve Ermenistan ortasında yaklaşık 100 yıllık sorun
• Azerbaycan ve Ermenistan ortasındaki çatışmalarda son durum ne?
• Azerbaycan ve Ermenistan birbirini üçüncü kere ilan edilen ateşkesi bozmakla suçladı

Cumhuriyet