Gazi Üniversitesi Zelzele Mühendisliği Uygulama ve Araştırma Merkezi’nde misyonlu Doç. Dr. Bülent Özmen, İzmir’de meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki depremi kıymetlendirdi. Doç. Dr. Özmen, Ege bölgesinin ve Ege denizinin Türkiye’nin sarsıntı açısından en etkin yerlerinden birisi olduğunu söyledi.
‘O BÖLGEDE 20-25’E YAKIN FAY VAR’
O bölgede irili ufaklı vakit zaman sarsıntıların meydana geldiğine vurgu yapan Doç. Dr. Özmen, “İzmir’in vilayet hudutları dahilinde, o bölgede 20-25’e yakın fay var. Ege Denizi içinde de keza buna emsal sarsıntı üretme potansiyeli olan canlı faylar var. Biz oradaki zelzele tehlikesini incelerken hem canlı faylara hem geçmiş periyotta meydana gelen zelzelelere bakarak yorumlarda bulunuyoruz. Tarihi devirlerde bakıldığında sarsıntısı kaydeden aletler icat edilmeden evvel 1900’lü yıllardan evvel o bölgede 200’e yakın zelzele meydana gelmiş. Aletsel periyotta yani 1900’lü yıllardan günümüze kadar da 17’ye yakın sarsıntı meydana gelmiş. Hasebiyle hem bu geçmişte meydana gelen sarsıntı datalarına hem de canlı faylara baktığımız anda o bölgenin zelzele açısından tehlikeli olduğu gerçeğini biz biliyorduk. Yani bu bölgede bu büyüklükteki bir zelzele beklenen bir depremdi” dedi.
‘ARTÇI ŞOKLARI DEVAM EDECEKTİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede beklenen zelzelenin meydana gelmiş olduğuna dikkat çekerek, “İzmir vilayet hudutlarında 17 tane zelzele üretme potansiyeli olan canlı fay var. Ege denizi içerisinde de keza buna misal faylar var. Münasebetiyle biz o bölgede sarsıntı bekliyorduk. Canlı faylara ve geçmiş periyotta meydana gelmiş faylara bakarak bunu vakit zaman da lisana getiriyorduk. Bu 7.0 büyüklüğüne varacak haldeki zelzelesi ‘ana şok’ diye rahatlıkla söyleyebiliriz. Bunun daha üstünde bir zelzele meydana gelme mümkünlüğü yok denecek kadar az. Bu ‘ana şok’ meydana geldi. Bundan sonra ilerleyen günlerde, aylarda bu büyük zelzelenin artçı şokları meydana gelecektir. Şu andaki bilgilere nazaran 500’e yakın bir artçı şok meydana geldi. Bunun 35’e yakınının 4’ün üzerinde olduğunu biliyoruz. 2 adedinin de 5.1 ve 5.0 büyüklüğünde olduğunu biliyoruz. Bunlar 6.0 şiddetine de yaklaşabilir; bunlara da dikkat etmek lazım. Bu 7.0 büyüklüğüne yaklaşık olarak gerçekleşen sarsıntıda bu türlü artçıların olması çok normal” tabirlerini kullandı.
‘TSUNAMİNİN MEYDANA GELMESİ NORMAL’
İzmir’deki zelzelede dün ayrıyeten bir tsunaminin yaşandığını vurgulayan Doç. Dr. Özmen, “Denizin altında yaklaşık 30 kilometre eninde ve 16 kilometre derinliğinde çok devasa bir kütle bu sarsıntıyla hareket etti. Bu kırılma meydana gelirken birtakım pürüzlü kırılmayan yerler kalabiliyor yerin derinliklerinde. Tsunaminin meydana gelebilmesi için zelzelenin deniz içerisinde meydana gelmesi lazım, fayın yani zelzele sisteminin düşey hareketle olması lazım ve büyüklüğünün de 7.0’a varacak büyüklükte olması lazım. Seferihisar açıklarındaki sarsıntıda üçünü de görüyoruz. Münasebetiyle orada tsunaminin meydana gelmesi çok olağan. Aslında Seferihisar’dan aldığımız bilgiler de bizi doğruluyor. Yaklaşık 1-1.5 metre yüksekliğine varan deniz dalgalarının oluştuğunu; evvel zelzele olur olmaz denizin muhakkak bir ölçü içeriye yanlışsız çekildiğini daha sonra 1-1.5 metre yüksekliğe varacak biçimde Seferihisar’ın içerisine gerçek ilerlediğini biliyoruz. Bunun ismini kesin ve net olarak tsunami olarak söyleyebiliriz” dedi.
‘İLERLEYEN GÜNLERDE YENİDEN BÜYÜK BİR ZELZELE OLABİLİR’
Doç. Dr. Özmen, o bölgede yeniden zelzelelerin olabileceğine dikkat çekerek, “O bölgenin zelzele tehlikesi duruyor. Artık çabucak o fayın üzerinde yahut yakın civarında zelzele olma mümkünlüğünü biraz zayıf görsek de o bölgede çok fazla sayıda; yalnızca o bölge değil Türkiye’nin pek çok yerinde sarsıntı üretme potansiyeli olan birçok fay var. Bunların ne vakit kırılacağını söyleyemesek de ilerleyen günlerde yeniden büyük bir sarsıntı olabilir” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
