Bodrum’da her lüks lokanta üzere her tanınmış galeri de şube açtı bu yaz. Beşerler onca kapanmışlığın akabinde uzun kuyruklar halinde günlerce evvelce rezervasyon yapıp gezip tozuyorlar. Bir zincirlerden boşalmışlık hali yani. Bodrum’un tanınan yeşil vahalarından Zai de iki katlı galerisiyle evvel Ahmet Güneştekin, sonra Haluk Akakçe artık de Bubi ile sanatsever izleyiciyi çekiyor. Sanat etraflarının tanıdığı Dursun Gündoğdu’nun idaresinde bir galeri bu.
– Bubi Hayon birinci işlerini BDH olarak imzalardı. Yani Bubi David Hayon. Lakin şimdilerde sanatçı ismi yalnızca Bubi. Bubi’nin bir manası var mı? Yoksa yalnızca takma bir isim mi?
Genelde bütün erkek çocukları üzere ben de anneme (Caroline Voyzeschlega) âşıktım. Derin bir ödip (Oedipus) hissini yaşadım. Babamız bizi terk etmişti o yüzden de bu hissimi rahat yaşadım. Annem gerçek Avusturyalı. Orada “oğlum” halk ortasında “bubi” olarak kısaltılır. Anneme olan sevgim ve aşkımdan ötürü da imzamı Bubi olarak atıyorum.
Bubi yıllardır daima “Kafesler” başlığıyla işlerini sergiliyor.
Benim 26 farklı dönemim var. Bir devir de örgüler yapmıştım. Ancak örgüler geçişsizdir. Kafesler ise arkasındakini kısmen örter ve oradan büyük bir zevkle dünyayı röntgenliyebilirsiniz. Üst üste sarılmak üzere kendini inanca almak, ana rahmine sığınmak üzere…
– Siz, bir röportajınızda “80’li yıllarda kimliksiz, sıradan, bir hüner savı taşımayan işler üretmek için uğraşıyordum, sanatçı kimliğimi gizlemek istiyordum” diyorsunuz. O yüzden mi kafes gerisine gizlendiniz?
O yıllarda herkes çok tanınan olmak için uğraşıyordu, üsluplarıyla tanınmak istiyorlardı. Bense kimiksiz, kimin tarafından yapıldığı belirli olmayan işler yapmak istiyordum. Hatta eski din adamlarının yaptığı ikonalarda da imza yoktur.
– Bir sanatkarın kimliksiz olması iyi mi? Her sanatkarın bir sanatsal imzası vardır uzaktan bakınca aaa bu Bubi’nin işi dersiniz. Sanatsal bir kimlik bu.
Sanatkarın, işinin önüne geçmemesi gerekir. Depresysondadır, alkoliktir, cinsel hayatı pırıltılıdır; bunlarla sanatının önüne geçmek ister. Ben ise sanatkarın olmadığı sadece yapıtın kendisini gösterdiği işler yapmak istedim.
Biz Bubi’yi sanatçı olarak tanımadan evvel o galeri yöneticiliği, sanat mecmuası yayıncılığı, sanat fuarı düzenleyicisi olarak sanat dünyasında birçok iş yaptı. 1993’teki Sivas’ta Madımak katliamında yakılarak vefat eden ozan, müellif, otel yöneticisi 35 kişiyi anmak, yakılan 35 canı unutmamak için Türkiye’nin en tanınan 35 sanatkarının işlerini Beşiktaş’ta yakma projesini hayata geçirmeye öncülük etti. Sonra da “Unutmamak” standı ve BKM’de “Unutmamak” müzesi açıldı. Kendisi aslında psikolog, antropolojiden de sertifika almış. Biz kendisine otodidakt diyoruz, o ümmi.
– 100 kâğıt para üzerine kendi portrenizi koyarak “100 Bubi Parası” başlıklı bir stant daha açtınız. Nasıl bir his içinde paraların üzerine kendi portrenizi resmettiniz? Çok mu beğeniyorsunuz kendinizi? Narsist misiniz siz?
Hahahaha….Tabii ki benim her halimde narsizm var. Kapalı ve aleni… Ben 100 Bubi parası bastım. Ön yüzünde benim portrem, paranın art yüzünde ise arttan görünüşüm. Hiçbir para başka paranın eşiti değil. Ben iş yaparken eğlenmeyi çok seviyorum. Taksiye biniyorum parayı veriyorum, üstelik paranın üstünü istiyorum. Sürücü diyor ki: Manyak!!! Bu türlü böyle yaptım o işleri, hayal kurarak kolay değil.
– Ben sizin birinci periyot işlerinizden kırmızı kocaman bir haç yaptığınızı gördüm, daima Hıristiyanlıkla ilgili birinci işleriniz. Aslında babanız Dr. Elie Hayon’dan Musevisiniz fakat anneniz Hıristiyan. Yani Yahudilik anneden geçmemiş.
Küçük yaştan beri annemle ben çeşitli müzelere, Ayasofya ve Kariye’ye, St. Antoine Kilisesi’ne giderdim. Ben birinci kez Yeşua (Jesus-İbranice Yeşua) yani İsa diye kelamı edilen kişinin asıl ismi ile oralarda karşılaştım. Onun o dramatik duruşu beni etkiledi. Ve ben yüzlerce Yeşua resmi yaptım. Benim ikona periyodunda herkesin ikonasını yaptım. Tanıdıklarımın da ikonasını yaptım. Sevgililik sıradanlaştığı vakit pahalı.
– Kendinizi hangi dinden kabul ediyorsunuz?
Deistim.
‘SANAT ÖLÜMSÜZDÜR, SİYASETÇİLER GELİP GEÇER’
– Ben bu standınızda tekrar kafes tarzınızda yapılmış bir paravan gördüm. Mobilya da yapıyor musunuz?
Evet, sehpalar, paravanlar, koltuklar…
– Mevzu açılmışken on yıl evvel Istanbul Çağdaş Gala gecesinde müzayedede satılmak üzere (her yıl teklif götürülen sanatkarlar yapıtlarını Gala’da müzayedeye koyarlar ve geliri İstanbul Modern’in eğitim programına gider) sizden bir koltuk istediler, siz de koltuğun ortasına bir altın oturak kondurdunuz lakin İstanbul Çağdaş bunu müzayedeye koymayı reddetti. Hâlâ kırgın mısınız?
Bu bir hakaret cümlesi değil lakin hiç kimseyi 10 yıl kırgın kalacak biçimde önemsemem. Ayrıyeten o müzenin sahipleri Oya Hanım ve Bülent Beyefendi çok “comme vilayet faut” (olması gerektiği gibi), dört dörtlük şahıslar. Benim onlarda işim de var. Selamlaşırız, küslük yok. Fakat o olaydan sonra müzeye hiç gitmedim. İşimin beğenilmemesi kelam konusu olabilir mi? Bahis sansürdü. Her yerde yayımlandı bu sansür olayı.
– Siz sansür dediniz lakin UPSD (Uluslararası Plaatik Sanatlar Derneği) ve AICA (Uluslararası Sanat Eleştirmenleri Derneği) sizin değil, müzenin yanında yer aldı.
Sarı sendika… Sanatkardan çok işadamlarının, koleksiyonerlerin ya da müzelerin yanında olur. Düşünebiliyor musunuz? Dünyanın hiçbir yerinde bir sanat derneği sanatkardan çok bunların yanında yer alabilir mi? Akılları sıra oturaklı koltuğu politik bir iş üzere sunmaya çalıştılar. Ben hiçbir vakit politik iş yapmam.
– Oturakla siyasetin ne ilgisi var?
Güya bir yerlere, siyasetçilere gönderme yapıyormuşum üzere… Meğer sanat ölümsüzdür, siyasetçiler gelip geçer.
