Kredi nemalarında son devirde yaşanan süratli düşüş ve başta kamu bankaları olmak üzere bankaların açıkladıkları kampanyalar münhasıran muhtaçlık kredileri tarafında tesirini ağır hissettiriyor. O denli ki, Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) son açıkladığı ve 2020 Nisan ayını kapsayan rapora nazaran, gereksinim kredilerine olan ağır ilgi dikkat çekiyor. Rapora nazaran, nisan ayında bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından kullandırılan ferdi krediler yüzde 21 artarak 664 milyar TL oldu. Kişisel kredilerin yüzde 48’ini gereksinim kredileri, yüzde 33’ünü konut kredileri, yüzde 16’sını kredi kartları ve yüzde 4’ünü taşıt kredileri oluşturdu. 2019 nisan ayında 229 milyar TL olan muhtaçlık kredisi stoğu 2020 yılının tıpkı ayında 326 milyar TL’ye yükseldi. Muhtaçlık kredilerinin yekun krediler içindeki üleşi yüzde 9.8 olurken, bu segmentte takipteki kredi orantısı ise yüzde 7.7 olarak gerçekleşti. Raporda en çok dikkat çeken nokta ise nisan ayında 920 bin kişinin birinci kez muhtaçlık kredisi kullanmış olması. Son 12 aylık periyotta aylık ortama 120 bin kişinin gereksinim kullanıldığı dikkate alındığında, rakamlar nisan ayında yaklaşık 8 kat artışa işaret ediyor.
YÜZDE 0.49 GETIRILI KAMU BANKALARININ PAKETİ TESIRLI OLDU
Bankacılara nazaran, nisan ayında gereksinim kredisi kullananların sayısında yaşanan bu sert artışta en değerli etkenlerden biri kamu bankalarının 1 Nisan itibarıyla başlattığı düşük getirili destek paketi. Bilindiği üzere, kamu bankaları, 1 Nisan itibarıyla, aylık geliri 5 bin lira ve altında olan ferdi müşterilere 10 bin liraya kadar, 6 ayı ödemesiz devirli, 36 aya kadar vadeli kredi tatbikini devreye almıştı. Laf konusu kredinin aylık getirisi ise yüzde 0.49’du. Bloomberg HT’ye konuşan üst seviye bankacılar, bu devirde gereksinim kredileri tarafında hususî bankalarda bir düşüş gözlemlenirken, kamu bankalarında önemli bir patlama olduğu tahlilinde bulundular.
BELİRSİZLİK VE GELİR KAYBI DA MÜRACAATLARI ARTTIRDI
Bankacılara nazaran muhtaçlık kredisi kullanan kişi sayısındaki artışın gayri iki nedeni ise belirsizlik ve gelir kaybı. Nisan ayında geleceğe yönelik beklentilerde çok önemli bir belirsizlik olduğunu hatırlatan bankacılar, “O devirde koronavirüs salgını nedeniyle önemli bir panik ve tasa vardı. Kişiler umumide bu tip önemli belirsizlik devirlerinde kendilerini inançta tutmak ismine bu stil kredi tasarruflarına yönelebiliyorlar. Nisanda gereksinim kredisi başvurusu yapan kişi sayısının artmasında bu da etkili” değerlendirmesinde bulundular. Bankacılara nazaran, salgın nedeniyle oluşan iş ya da gelir kayıpları da kredi kullanan kişi sayısında yaşanan artışın bir vesair nedeni. Bankacılar, mayıs olgularında de bu kredi başvurusu da tasarrufunda artışların sürmesini bekliyor.
FERDI KREDİ MÜŞTERİ SAYISI 32.4 MİLYON KİŞİ OLDU
Nisan ayında yaşanan 900 bin kişilik artış ile takipteki krediler hariç ferdî kredi kullanan kişi sayısı 32.4 milyon kişi olurken, ortalama kredi bakiyesi ise 21 bin TL seviyesinde gerçekleşti. Öte yandan ferdî kredilerde yasal takip vadesinin 90 günden 180 güne çıkartılması, kişisel kredi ve kart borcundan ötürü takibe düşmüş kişi sayısında yarı yarıya azalmaya neden oldu. Ocak-Nisan 2019’da 398 bin olan ferdî kredi borcundan ötürü yasal takibe düşen kişi sayısı bu yılın tıpkı devrinde 181 bin şahsa geriledi. Tıpkı periyotta kart borcundan ötürü takibe düşen kişi sayısı ise 320 binden 185 bine geriledi.
TİCARİ KREDİLER YÜZDE 20 ARTTI
Öte yandan Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi üyesi kuruluşlar tarafından kullandırılan nakdi krediler 2020 yılı nisan ayında, bir evvelki yılın birebir periyodu nazaran yüzde 20 artarak 3 trilyon 250 milyar TL oldu. Likidasyon olacak alacakların yekun kredilere orantısı Nisan 2020’de bir evvelki yılın birebir ayına nazaran 1 puan artarak yüzde 5.4 olurken, 2020 yılı başından itibaren gerileme devam etti. Nian itibarıyla ticari krediler yüzde 20 artarak 2 trilyon 586 milyar TL olurken, krediler içinde imalat sanayii yüzde 28 ile en yüksek üleşi aldı. Hakkı yüzde 10 ve üzerinde olan öteki ana kollar ise toptan ve perakende ticaret ve inşaat oldu.
Cumhuriyet
