ABD Merkez Bankası’nın (Fed), beklentiler dahilinde siyaset faizini değiştirmeyerek yüzde 0-0,25 aralığında bırakırken, aylık 120 milyar dolarlık varlık alım programında bu ayın sonu prestijiyle 15 milyar dolarlık azalışa gidileceğini duyurdu. Kelam konusu azaltımın 10 milyar doları Hazine tahvillerinden, 5 milyar doları da ipoteğe dayalı menkul değerlerden yapılacak.

Karar metninde, Fed Açık Piyasa Komitesi’nin (FOMC) benzeri indirimlerin her ay uygulanmasının uygun olacağını düşündüğü, lakin ekonomik görünümdeki değişikliklerin gerektirmesi halinde alımların suratını ayarlamaya hazır olduğu belirtildi. Enflasyonun, büyük ölçüde süreksiz olması beklenen faktörleri yansıtacak biçimde yükseldiği aktarılan metinde, “Salgın ve iktisadın yine açılmasıyla ilgili arz ve talep dengesizlikleri, kimi dallarda değerli fiyat artışlarına katkıda bulundu.” değerlendirmesine yer verildi.

Karar sonrası açıklamalarda bulunan Fed Lideri Jerome Powell, varlık alımlarının gelecek yılın ortasında sona ermesinin beklendiğini belirterek, azaltım suratını değiştirmek zorunda kalmaları halinde şeffaf olacaklarını ve piyasaları şaşırtmayacaklarını söyledi. Bankanın varlık alımlarını azaltmaya başlama kararının, faiz oranlarına ait siyasetiyle ilgili direkt sinyal vermediğini vurgulayan Powell, “Faiz oranlarının artırılması konusunda sabırlı olabileceğimizi düşünüyoruz. Enflasyondaki gelişmelere bir karşılık verilmesi gerekirse tereddüt etmeyeceğiz.” dedi.

Analistler, Fed’in “geçici enflasyon” telaffuzunu, “enflasyona ait faktörlerin süreksiz olmasının beklendiği” halinde değiştirdiğini belirterek, varlık alımlarının azaltım suratı konusunda ise değişikliğe açık kapı bırakarak kendisine esneklik kazandırdığını, lakin bu mevzudaki irtibatın açık olacağı vurgusu ile belirsizlikleri azalttığını söyledi.

BORSALARDA NELER YAŞANDI?

Piyasaların yakından takip ettiği faiz artırımı zamanlaması konusunda ise şimdi kâfi şartların oluşmadığı ve tartışmaya açılmadığı iletisinin verildiğine işaret eden analistler, istihdam piyasası ve fiyatlar konusundaki güzelleşmenin gelecek yılın son çeyreğini bulabileceğini, bu nedenle o vakte kadar faizlerin artırılmayacağı beklentilerinin güçlendiğini kaydetti.

Makroekonomik tarafta ise dün ABD’de özel bölüm istihdamı ekimde 571 bin kişi artarak piyasa beklentilerini aştı. Ülkede Tedarik İdare Enstitüsü (ISM) hizmet kesimi endeksi ekimde 66,7 ile rekor düzeye ulaşırken, fabrika siparişleri eylülde yüzde 0,2 artarak piyasa beklentilerinin tersine yükseliş gösterdi.

Bu gelişmelerle dün New York borsasında alış yüklü bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,29, S&P 500 endeksi yüzde 0,65 ve Nasdaq endeksi yüzde 1,04 paha kazanarak kapanış rekorlarını tazeledi. Dolar endeksi dün yüzde 0,3 azalarak 93,9’dan kapanmasının akabinde bugün yine 94’ün üzerini test ediyor. ABD’nin 10 yıllık tahvil faizleri dün yüzde 1,52 düzeylerinden yükselişe geçerek yüzde 1,61’i test ederken, bugün yüzde 1,60 düzeylerinde bulunuyor. ABD’nin endeks vadeli kontratlarının, bugüne karışık bir seyirle başlaması dikkati çekiyor.

Avrupa tarafında, dün Avrupa Merkez Bankası (ECB) Lideri Christine Lagarde’ın açıklamaları gelecek yıl içinde faiz artırımı beklentilerine kapıyı net bir biçimde kapattı. Faiz oranlarının artırılması için açıkça 3 kaide ortaya koyduklarını belirten Lagarde, “Mevcut enflasyon artışına karşın, orta vadeli enflasyon görünümü ölçülü olmaya devam ediyor ve bu nedenle, önümüzdeki yıl 3 ön şartın da karşılanması çok olası değil.” dedi. Avro Bölgesi’nde dün açıklanan işsizlik oranı verisi de eylülde evvelki aya nazaran 0,1 puan azalarak yüzde 7,4’e gerilerken, bu gelişmelerle hisse piyasaları tarafında karışık bir seyir izlendi. Almanya’da DAX endeksi yüzde 0,03 ve Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,34 yükselirken, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,36 paha kaybetti. Avro/dolar paritesi dün yüzde 0,3 artışla 1,1610’dan kapanmasının akabinde bugün yine düşüşe geçerek 1,1590 düzeylerine geriledi. Avrupa’da endeks vadeli kontratları ise karışık bir seyir izliyor.

Analistler, bugün BoE’nin faiz kararının piyasaların istikameti üzerinde belirleyici olabileceğini belirterek, BoE Lideri Andrew Bailey’in geçen hafta yaptığı açıklamalar sonrası bankanın siyaset faizini 15 baz puan artırarak yüzde 0,25’e çıkarabileceği beklentileri artsa da bu ay pas geçme ihtimalinin de göz gerisi edilmemesi gerektiğini kaydetti.

ASYA PİYASASI

Asya tarafında, Çin Başbakanı Li Keqiang, büyümenin yavaşlamasına ait telaşların arttığını belirterek, iktisadın karşı karşıya olduğu zorlukların üstesinden gelmek için önleyici adımlar ve siyasetlerde ince ayar yapılması gerektiğini söyledi. Ülkede, farklı bölümlerde faaliyet gösteren önde gelen şirketlerin borç çevirmeleri ve sıkılaştırılan salgın önlemlerine yönelik kaygılar de devam ederken, Fed kararları sonrası yeni günün Asya borsaları tarafında alış yüklü bir seyirle başlaması dikkati çekiyor. Kapanışa yakın Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,7, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,8, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,3 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,5 artışla seyrediyor.

Emtia tarafında bugün gerçekleştirilecek Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve kimi OPEC dışı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi toplantısı öncesinde Brent petrolün varil fiyatı dün yüzde 3,3 sert düşüşle 81 dolar düzeylerine gerilerken, bugün yatay seyrediyor. Altının ons fiyatı ise dün yüzde 1’in üzerinde düşüş kaydederek 1.769,6 dolara gerilemesinin akabinde bugün yüzde 0,3’lük artışla 1.775 dolar düzeyinde bulunuyor.

Yurt içinde, dün Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, yüzde 0,91 kıymet kazanarak günü 1.547,03 puandan tamamladı. Endeks böylelikle 7,5 ayın en yüksek düzeyinden kapanmış oldu. Dolar/TL ise dün 9,59-9,75 bandında hareket etmesinin akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 9,6680 düzeylerinde bulunuyor.

Analistler, Fed’in net ve güçlü irtibatının akabinde para siyasetlerine ait belirsizliklerin azaldığını, bu durumun risk iştahını desteklediğini belirterek, bundan sonraki süreçte bilhassa iş gücü piyasasına ait bilgi ve gelişmelerin, Fed’in faiz siyaseti beklentileri üzerinden piyasalara tesirinin artacağını söyledi.

Bugün yurt içinde haftalık para ve banka istatistikleri ile gerçek efektif döviz kurunun, yurt dışında ise BoE’nin faiz kararı ve OPEC+ toplantısından çıkacak sonuçların yanı sıra ağır data gündeminin takip edileceğini aktaran analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 1.550 ve 1.570 düzeylerinin direnç, 1.500 puanın dayanak pozisyonunda bulunduğunu bildirdi.

Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:

10.00 Almanya, eylül ayı fabrika siparişleri

11.55 Almanya, ekim ayı hizmet kesimi PMI

12.00 Avro Bölgesi, ekim ayı hizmet dalı PMI

13.00 Avro Bölgesi, eylül ayı ÜFE

14.30 Türkiye, ekim ayı gerçek efektif döviz kuru

14.30 Türkiye, haftalık para ve banka istatistikleri

15.00 İngiltere, BoE’nin faiz kararı

15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı müracaatları

15.30 ABD, eylül ayı dış ticaret istikrarı

16.00 ECB Lideri Lagarde’ın konuşması