Foto: wikipedia
Klasik Batı müziğinin kıymetli isimlerinden Wolfgang Amadeus Mozart, yaşadığı devirde ürettiği vakit üstü yapıtlarla ismini unutulmaz isimler listesine yazdırdı ve geride büyük bir müzik arşivi bıraktı. Müzik tarihinin en büyük dehalarından Wolfgang Amadeus Mozart bugün 265 yaşında. Pekala devrinin en tesirli bestekarlarından olan Mozart kimdir? İşte müzik dehası Mozart’ın hayatı…
5 YAŞINDA BESTE YAPMAYA BAŞLADI
Wolfgang Amadeus Mozart, 1756’da Avusturya’nın Salzburg kentinde dünyaya geldi. Çocukluk yıllarından itibaren duyduğu her müziği, bir daha hafızasından çıkmayacak biçimde yazan Mozart’ın bir deha olduğunun anlaşılması uzun sürmedi. 5 yaşında piyano ve keman konusunda ehil hale gelen ve beste yapmaya başlayan Mozart ve Avrupalı kraliyet ailelerine konserler veriyordu. 12 yaşına kadar babası ve ablasıyla birlikte Avrupa kentlerini dolaşarak konserler verdi.
VİYANA’DA TÜRK MARŞINI BESTELEDİ
1780’de Mozart, birinci büyük operası İdomeneo’yu Münih’te sahneledi. 1781’de Viyana seyahati sırasında Salzburg’daki misyonundan ihraç edildi. Bunun üzerine Viyana’da kalmaya karar verdi. Viyana’da bulunması, Türk tarihi için de kıymet taşıdı. Türklerin Avrupa’da moda olduğu o yıllarda, Mehter Marşı’ndaki ritimlerden esinlenerek Rondo Alla Turca, yani Türk Marşı’nı besteledi. 4 Ağustos 1782’de, babasının istememesine karşın Constanze Weber ile evlendi. 6 çocukları oldu ama yalnızca 2 tanesi yaşadı.
1782 yılı Mozart’ın mesleği için verimli bir yıl oldu. Saraydan Kız Kaçırma isimli operası fevkalade bir muvaffakiyete ulaştı. 1782 ve 1783 yılları ortasında, Mozart; Johann Sebastian Bach ve George Frideric Handel’in yapıtlarına sahip olan Baron Gottfried van Swieten sayesinde bu bestekârlara aşinalık kazandı. Mozart’ın bu eserler üzerindeki çalışmaları, Barok biçiminde yeni bir müzik tarzı ve lisanı yaratılmasını sağladı. Sihirli Flüt (Die Zauberflöte) bu örneklerden biri oldu.
1783 yılında Mozart’ın duasal yapıtlarından biri olan Große Messe (Do Minör Büyük Ayini) Salzburg’da gösterime girdi. Bu eser hâlâ en tanınmış yapıtlarından olarak kabul edilir. 1782 ve 1785 yılları ortasında, piyano konçertolarında solo olarak çıktığı seri konserler verdi ve bunlar en hoş çalışmaları olarak kabul eddi. Bu konserler finansal açıdan da başarılı oldu. 1785’ten sonra ise sahneye daha az çıkmaya başladı ve yalnızca birkaç konçerto yazdı. 18’inci yüzyıl Avrupa’sındaki Aydınlanma Çağı’ndan da esinlendi ve 1784 yılında Mason oldu.
Hayatında nadiren maddi zorluklar yaşayan Mozart, 1784 ile 1787 yılları ortasında bugün de ziyaret edilen Domgasse 5’te Aziz Stephen Katedrali gerisinde, yedi odalı bir apartmanda yaşadı. Burada 1786’da ” Figaro’nun Düğünü (La nozze di Figaro) operasını besteledi.
35 YAŞINDA HAYATINI YİTİRDİ
Müzik tarihinin en büyük dehalarından olan Wolfgang Amadeus Mozart, 5 Aralık 1791’de hayata veda ettiğinde 35 yaşındaydı. Vefatından evvelki son iki ayda hastanede olan Mozart’ın elleri ve ayakları şişmişti ve son vakitlerinde sokağa çıkamaz olmuştu. Mozart’ın hastalığı hakkında birçok teori ortaya atıldı. Bunların ortasında, trişinoz, cıva zehirlenmesi ve ateşli romatizma da yer aldı. Ama bugün bile Mozart’ın hastalığının asıl sebebi hakkında romantik efsaneler ve birbiriyle uyuşmayan teoriler mevcuttur.
MEZARININ YERİ BULUNAMADI
Mozart, vefatından sonra ailesine nakit olarak 60 florin bıraktı. Elbiseleri ve kitapları dâhil bütün konut eşyalarına 500 florin bedel biçildi. Borçları ise 3 bin florin tutuyordu. Öldüğünün sonraki günü, St. Stevens Katedrali’nde yapılan bir merasimden sonra cenazesi Viyana’nın dışındaki mezarlığa taşındı. Kilisedeki merasime 5-10 kişi katıldı. Soğuktan hiçbiri mezarlığa kadar gitmediği için Mozart toprağa verildiğinde başucunda eşi dâhil kimse yoktu. Mozart’ın keten bir torba içindeki cesedi, Viyana yoksulları için hazırlanmış toplu bir mezara atıldı ve işaret koyulmadan üstü kapatıldı. Daha sonra eşi mezarlığa gitti fakat yerini bulamadı. Mozart’ı gömen adamın yerine gelen yeni mezarcı da bestekarın nerede toprağa verildiğini bilmiyordu. Daha sonra yapılan araştırmalarda da mezar bulunamadı. Dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük müzik dehalarından olan ve yalnızca 35 yıllık bir ömür yaşayan Mozart, 626 ölümsüz eser bıraktı.
MOZART’IN BİRTAKIM ÜNLÜ BESTELERİ
Piyano Konçertoları: No.15, No.17, No.18, No.19, No.20, No.21, No.22, No.23, No.24, No.25, No.26, No.27
Serenatlar: Küçük Bir Gece Müziği (Eine Kleine Nachtmusik) (1787),Haffner Serenadı (1776)
Sonatlar: La majör piyano sonatı (KV 331) ünlü Türk Marşı ile (Allaturca Marsh)
Senfoniler: No. 31-Paris, No.35-Haffner, No.36-Linz, No.38-Prag, No.39, No.40, 1788 No:41-Jüpiter
Operalar: Saraydan Kız Kaçırma (Die Entführung aus dem Serail) 1782, Figaro’nun Düğünü (Figaros Hochzeit) 1786, Kahire Hafriyat, La Clemenza di Tito, Don Giovanni 1787 , Sihirli Flüt Operası(Die Zauberflöte) 1790
Cumhuriyet
