Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) Jet Propulsion Laboratory (Jet Tahrik Laboratuvarı) kısmında çalışmalarını sürdüren bilim insanı Dr. Umut Yıldız, Mars’taki hayat izi arama faaliyetlerine ait, “Mars’ta şu anda sıvı su yok fakat yüzey kabuğunun altında buzlu, donmuş suya rastladığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Daha da altta, hani toprak altı göletler vardır ya, bu formda göletleri de bulduk. Velhasıl çok yaklaşmış durumdayız. Ömürle ilişkilendirdiğimiz şey de genelde sudur. Su gördüğümüz yerde hayat olabilir diyebiliriz.” sözlerini kullandı.
Bursa’da uzay ve havacılık konusunda heyecan ve farkındalık oluşturmak emeliyle kurulan Gökmen Uzay ve Havacılık Eğitim Merkezi’ni (GUHEM) ziyaret eden Yıldız, AA muhabirine, Türkiye’de son yıllarda bilim merkezleri ismine önemli gelişmelerin olduğunu söyledi.
Yıldız, birçok kentte bilim merkezleri yapıldığını lakin Bursa’daki GUHEM’in uzay ve havacılık alanında yalnızca Türkiye’de değil, dünyadaki sayılı merkezlerden biri olduğunu anlattı.
GUHEM’i ziyaret edenlerin merkezden etkilendiğini belirten Yıldız, “Eminim ki bu çocukların bir kısmı uzay alanına yönelip bir şeyler yapacaklardır. Ben en hoş o kısmı görüyorum. Küçücük çocukları bile şu anda etkilemesi benim için çok kıymetli. Ayrıyeten buraya daha da takviye verilmeli. Türkiye’nin her tarafından buraya öğrencilerin gelmesini diliyorum” diye konuştu.
Yıldız, Türkiye Uzay Ajansının çalışmalarına da değinerek, “Bir yol haritası çizilmiş durumda. Birinci amaç, 2023’te Ay’a sert iniş, ondan sonra da yumuşak iniş yapmak. Takip ettiğim kadarıyla gerçekleşebilme ihtimalini görüyoruz. En azından elimizde bir plan var. Bu plana nazaran de bir şeyler devam eder ve başarabiliriz. Madem bir uzay ajansımız var. 5-10 yıllık planlardan çok çok daha uzun periyodik planlamaları şimdiden konuşmamız gerekiyor” tabirlerini kullandı.
“MARS’TA BİR UÇAN ARAÇ ÇALIŞTIRACAK DÜZEYİMİZİN OLDUĞUNU BİLİYORUZ”
NASA’nın Mars’a gönderdiği “Perseverance” isimli robotun çalışmalarını anlatan Yıldız, “Küçük bir robot değil, bir cip büyüklüğünde. Bunun yanında bir de helikopter gönderildi” dedi.
Helikopterin beklenenden çok daha uzun mühlet çalıştığını lisana getiren Yıldız, şunları kaydetti:
“Buradan şunu görebiliyoruz, artık Mars’ta bir uçan araç çalıştıracak düzeyimizin olduğunu biliyoruz. Perseverance robotunun en büyük hedefi orada ömür bulmaya çalışmak. Ömür var mı, yok mu bilmiyoruz lakin sıvı suyun olduğunu biliyoruz. Milyarlarca yıl evvel oradaki suyla bir arada tahminen bir ömür oluşmuştur diye düşünüyoruz. Tahminen bulacağız, tahminen bulamayacağız lakin şu anda bu araç araştırmasına devam ediyor. Umuyorum ki yakın vakitte hoş bir haber alırız, Mars’ta hayat bulabiliriz.”
Yıldız, Perseverance robotunun geçen şubatta Mars’a iniş yaptığını anımsatarak, o vakitten beri daima bilgi gönderdiğini söyledi.
Yıldız, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Birkaç yüz bin fotoğraf gönderdi. Mars’ta şu anda sıvı su yok lakin yüzey kabuğunun altında buzlu, donmuş suya rastladığımızı rahatlıkla söyleyebiliriz. Daha da altta, hani toprak altı göletler vardır ya, bu halde göletleri de bulduk. Hasılı çok yaklaşmış durumdayız. Ömürle ilişkilendirdiğimiz şey de genelde sudur. Su gördüğümüz yerde ömür olabilir diyebiliriz. Tahminen buradan bir şey çıkarabiliriz. Evvelden Mars’ta sıvı suyun olduğunu da tortul kayalardan anlıyoruz. Oradan kesinlikle su geçmesi gerekiyor ki o taşlar yuvarlak hale gelsin. Uydu fotoğraflarından ırmakların geçtiği yolları da biliyoruz.
Demek ki burada evvelce sıvı su var lakin bu suyun ne kadar orada kaldığını bilmiyoruz. Tahminen 50 yıl, tahminen 500 bin sene kaldı. Mars’ın 4,5 milyar yıllık tarihi var. Orada evvelce su olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz.”
