Fotoğraf: Vedat Arık

Kahramanmaraş Nurhak’ta ikinci HES projesi için mahkemenin ve eksperin olumsuz kararlarına rağmen bakanlık tarafından “ÇED (Çevresel Tesir Değerlendirmesi) olumlu” kararı verildi. Hukukun yok sayılarak HES’e müsaade verildiğini söyleyen Nurhak Belediye Lideri İlhami Bozan, “Birinci HES’e su yetmediği için ikinci HES’e yapılacağı dereye kaçak yollardan boru döşendi. Sular yetersiz. Bütün kar sularını, dereleri tek bir noktaya topladığı halde birinci HES çalışmıyor. Biz birinci HES’in kapatılmasını isterken ikinci HES’e müsaade verilmesi Nurhak’ı yok etmek demektir. Kim buna onay veriyorsa halkın yanında değil, rantçının yanındadır” diye konuştu.

HES’in bulunduğu alanda tarım yerleri ve mera alanları göze çarpıyor.

Nurhak’ta doğayı tahrip edeceği münasebeti ile bölge halkının karşı çıktığı ikinci hidroelektrik santral (HES) projesi için “ÇED olumlu” kararı verildi. HES projesi kapsamında Bulgurdere, Daçu Dere, Göksu Dere, Söğütlü, Biprikdere ve Ayranpınar’da beş başka regülatör kurulması planlanıyor. Nurhaklılar halihazırda kuraklık tehlikesi ile karşı karşıya olan bölgede, Zifana Güç Üretim AŞ tarafından yapılması planlanan ikinci HES projesine karşı çıkıyor. Birebir firmaya ilişkin olan birinci HES ve yapılması planlanan ikinci HES alanına giderek bölgede incelemelerde bulunduk.

HES bölgesine giderken yamaçlarda bulunan onlarca devrilmiş ağaç gözümüze ilişiyor. İstinat duvarı üzere güvenlik tedbirlerinin alınmaması ise yol üzerinde yaşanan heyelanlara neden olurken derelerde can suyunun bile kalmadığı dikkat çekiyor. Birinci HES ve yapılmak istenen ikinci HES orman toprakları içinde yer alıyor. Nurhak’ta hayvancılık yapanlar bu bölgeyi mera alanı olarak kullanıyor.

Öte yandan tarım yerleri ve ekili alanlar da çok fazla. Bölgede bizimle incelemelerde bulunan Nurhak Belediye Lideri İlhami Bozan, Cumhuriyet’e HES’e neden karşı olduklarını anlattı.

“HES VALİSİ” DETAYI

Ayranpınar, Daçu Dere ve Bulgur Dere’nin, Göksu Çayı ile bir bütünlük teşkil ettiğini söyleyen Bozan, “Bu su kaynaklarını birbirinden farklı düşünmek, başka pahalandırmak mümkün değil. HES’lerin yarattığı olumsuz tesirler, ekolojik olarak yıkıma neden olacak. Mevcut bir HES varken birebir firma tarafından bir tane daha yapılmak isteniyor. Zifana Güç Üretim AŞ geçen yıllarda Artvin’de valilik, Şavşat’ta da kaymakamlık yapmış olan Selahattin Akyurt’un kardeşine ilişkin. Proje sahibi şirket, bölgede faaliyette olan Teleme HES’in de sahibi. Bu şirket derelerimizi kayalarla doldurdu, balıkların göç yollarını kapattı. Dereye her yıl çoğalması için 10 bin mercan alası bırakılıyor. Endemik bir cins olan mercan alası burada yaşayamıyor. Her yıl bıraktığımız 10 bin balık nereye gidiyor diye hiç merak etmiyorlar mı? Hepsi ölüyor. Zira derede can suyu bile yok. Buraya 100 bin alabalık da bıraksanız bu HES gitmeden burada bir alabalık bile bulamazsınız” dedi.

“KAÇAK BORULAR DÖŞENDİ”

İkinci bir HES’in yapılmaması gerektiğine yönelik 2017 yılında verilen mahkeme kararı ve eksper raporları olduğunu belirten İlhami Bozan, “Buna karşın ikinci bir HES’e onay verilmesi, hukuku da yok saymak manasına geliyor. Biz de bu türlü bir karar verilir verilmez çabucak mahkeme sürecini başlattık ve daha evvel verilen kararları da kamuoyuna duyurmaya çalıştık. Aslında ikinci HES’e olumlu karar verenlerin hiçbir araştırma yapmadığının en büyük delili, daha evvel verilen mahkeme kararlarıdır” tabirlerini kullandı.

“Birinci HES’e su yetmediği için ikinci HES’e yapılacağı dereye kaçak yollardan boru döşendi” diyen Bozan, “Sular yetersiz. Bütün kar sularını, dereleri tek bir noktaya topladığı halde birinci HES çalışmıyor. Göksu deresine can suyu bile bırakmıyorlar. Biz birinci HES’in kapatılmasını isterken ikinci HES’e müsaade verilmesi Nurhak’ı yok etmek demektir” diye konuştu.

HES bölgesine giderken yol üzerinde bulunan tek tük ağaçların da toprak kayması nedeniyle devrildiği gözlerden kaçmıyor.

“BUNU DURDURSUNLAR”

Geçimini hayvancılıkla sağlayan yurttaşların burayı terk etmek zorunda kaldığını anlatan Bozan, “Bu bölge yalnızca Nurhak’ın değil etraf vilayetlerin de tarım ve hayvancılıkta geçimini sağlayan bir bölge. Tarım yerleri yetkililerce yok sayıldı. Bölgeye tarım vilayet müdürlüğü yetkililerini çağırdık. Tarım topraklarını gösterdik. Buna karşın bölgedeki tarım yerlerini yok saydılar. Biz bakanlıkta yapılan toplantıya da katıldık. ‘Bir ilçe yok olacak buna elbirliği ile dur diyelim’ dedik. İsminde ‘çevre’ bulunan bir bakanlık her şeyden evvel buna mahzur olmalı. Dereler bu formda kurutulduğu sürece o bakanlığın ismi hiç ehemmiyeti yok” diye konuştu.

“ANKETLER, ÖTEKİ İLÇEDE YAPILDI”

İkinci HES için halk anketlerinin öteki ilçede yapıldığı ortaya çıktı. Evrakta sahtecilik yapıldığını ileri süren Nurhak Belediye Lideri İlhami Bozan, “Başka ilçede yapılan anketler Nurhak’ta yapılmış üzere gösterildi. Halkın görüşü ikinci bir HES’in yapılmaması tarafındadır, bunların hepsi de kayıt altındadır. Hangi münasebetle hangi mantıkla bu yollar denenerek kuru dereye HES yapılması planlanıyor” dedi.

“RANTÇININ YANINDALAR”

İlhami Bozan

Bölgede geniş çaplı envanter araştırması yapılması gerektiğini de vurgulayan Bozan, “Tarihi kalıntıların, endemik bitki cinslerinin yer aldığı bir bölgedeyiz. Teknik bir çalışma yapmadan bir iki kişinin rantı uğruna buranın heba edilmesi gerçek değil. Çok büyük kuraklık var. Biz bunu bilakis döndürmek için gayret ederken birileri kuraklığı artırmak için dayanak veriyor. HES ve maden üzere mahallî halkı derinden etkileyecek projelere onay verilirken halkın görüşü dikkate alınmıyor. Burayı bizim kadar kimse iyi bilemez. Kim buna onay veriyorsa halkın yanında değil, rantçının yanındadır. İkinci HES yapılırsa Nurhak diye bir yer kalmayacak. Bunu durdursunlar” diye konuştu.

– BİTTİ –