Disleksi, okumayı zorlaştıran yaygın bir durum. Disleksi, “Özel öğrenme güçlüğünün’’ bir alt kümesi ve bu alanlar temel olarak okuma-yazma ve matematik. Bunlardan en sık görülenin disleksi olduğunu belirten Nörolog Dr. Olcay Karaca “Disleksi, lisan temelli bir öğrenme zahmeti ve nörogelişimsel bir sorun olup doğumdan itibaren vardır. Okumanın yapıtaşı lisan marifetleridir ve disleksik çocuklarda lisan gelişimindeki problemler erken yaşlarda, okulöncesi periyotta fark edilebilir” dedi.
Çocuğunuz tersten yazıyor ve okuyorsa ya da okulöncesi periyotta kimi şeyleri yaşıtlarına nazaran daha geç öğrendiyse, okuma zahmeti yaşıyor ve okuduğunu anlamıyorsa “disleksi” (özel öğrenme güçlüğü) olabilir. Disleksi teşhisinin çocuğun eğitim hayatı başladığında konulması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, teşhisin gecikmesi durumunda depresif, korkulu ve benlik hürmeti düşük bireyler olabileceklerine dikkat çekerek “Pandemi devrinde disleksili çocukların eğitimine daha çok değer verilmeli, eğitimin aksamaması için itina gösterilmeli” dediler.
Nörolog Dr. Olcay Karaca, disleksi hakkında merak edilenleri anlattı.
– Disleksi tam olarak nedir?
Disleksi yani özel öğrenme zahmeti (ÖÖG); zekâsı olağan ve olağanın üstü çocukların standart eğitim almalarına karşın aşikâr alanlarda öğrenmede zorluk yaşamalarıdır. Okuma yazma ve matematik maharetlerinin kazanılması ve kullanılmasındaki zahmetleri içeren nörogelişimsel bir bozukluk kümesidir. Okuma öğrenmede zahmet yaşanması disleksi, yazma alanında zahmet yaşanması disgrafi ve matematik alanında zahmet yaşanması diskalkülidir. En sık görülen ve en bilinen form disleksidir ve bu nedenle ÖÖG yerine sıklıkla disleksi kullanılır.
HAKİKAT EĞİTİMLE YENİLEBİLİR
– Dislekside eğitimin kıymeti nedir?
Disleksi bir hastalık değildir. Nörogelişimsel bir sorundur. Dislektik çocukların öğrenme ile beyindeki kimi temas yolları olağana nazaran farklıdır. Bu nedenle öğrenmenin değişik alanlarında zahmetler yaşarlar. Disleksi kalıtsal özellik gösteren bir durum. Fakat ailesel geçiş yüzde 100 değildir. Yani anne yahut babada disleksi varsa çocukta da kesin disleksi olacak değildir, lakin olma mümkünlüğü olağana nazaran yüksektir. Gerçek eğitim yolları ile disleksinin üstesinden gelinebilir. Disleksi kendi kendine düzelen bir durum değildir.
– Bu sorunla ilgili hakikat bildiğimiz yanlışlar nedir?
Disleksiyle ilgili öncelikle bilinmesi gereken bir zekâ sorununun olmadığıdır. Bu çocuklarımızın hepsi olağan yahut olağanın üstünde zekâ seviyesine sahiptirler. Hakikat eğitim teknikleri ile üstesinden gelinebilir.
LİSAN TEMEL MARİFETİ
– Disleksisi olan çocuklar için pandemi periyodunda uzaktan eğitim problemlere yol açtı mı?
Yaşadığımız harika pandemi süreci ile uzaktan eğitim bir mecburilik olmuştur. Bilinmelidir ki uzaktan eğitim bir seçenek değil, zorunluluktur. ÖÖG’li çocukları olan anne babaları çocuklarını anlamak için daha çok efor göstermek zorundadırlar. Çocuklarının iyi eğitim alması ve akademik olarak başarılı olmaları anne babaların çok önemsediği bir bahistir. ÖÖG olan çocuğun Özel eğitim sürecinin takibi de çok değerlidir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Uygun tedavi ve eğitim, varsa eşlik eden hastalıkların tedavisi yapılmalıdır. Ferdi eğitim ve gerekli olması halinde uygun terapi ve tedavi takviyeleri verilmezse dislektik belirtiler ömür uzunluğu tıpkı seviyede seyreder. İlerleyen yaşla birlikte performans gerektiren alanlar çoğalıp hal değiştireceği için öbür zorluklar da tabloya eklenecektir. Tedavi için kesin bir mühlet verilemez. Teşhisin erken konulması ve erken müdahale erken dayanak eğitimine başlanması daha çabuk düzelmeyi sağlar. Dislektik çocuklar uygun dayanak eğitimini aldıktan sonra, akademik olarak başarılı olup, akademisyen, genel müdür, araştırmacı, hekim, mühendis, sanatçı vb. olabilmeleri mümkündür.
Cumhuriyet
