Rusya ile Batı ortasında yükselen Ukrayna tansiyonunu kıymetlendiren Prof. Dr. Mitat Çelikpala, bölgede Moskova ve Kiev ortasında büyük çaplı sıcak bir çatışmanın muhtemel görünmediğini belirtti. Çelikpala, “Rusya, ABD başta olmak üzere Batılı güçleri durdurmak ve Ukrayna’yı hizaya sokmak için tansiyonu tırmandırıyor. Bu tansiyon sürecektir, lakin büyük ölçekli bir savaş olacağını düşünmüyorum” dedi. Çelikpala, Türkiye’nin arabuluculuk teklifine Rusya’nın olumlu cevap vermeyeceğini belirterek “Türkiye hem Rusya hem Ukrayna ile yakın bağlantıları olan bir aktör olarak burada istikrarlı davranmak zorunda” diye konuştu.
“GERİLİM SÜRER”
Yükselen Ukrayna tansiyonuyla ilgili Cumhuriyet’e değerlendirmelerde bulunan Kadir Has Üniversitesi’nden Prof. Dr. Çelikpala, “Burada Rusya’nın dahil olacağı büyük ölçekli topyekun bir savaş pek mümkün görünmüyor” dedi. ABD öncülüğündeki NATO güçlerinin, yüklü olarak Yunanistan’ın Dedeağaç Limanı’na yapılan sevkıyatla Bulgaristan-Romanya çizgisi üzerinden Ukrayna’ya yığınak yaptığını, Rusya’nın ise Ukrayna’nın NATO’ya girmesinin önüne geçmek için atılımlarda bulunduğunu belirtti. Çelikpala, Ukrayna’nın, Rusya yanlısı ayrılıkçıların elinde bulunan Donbass bölgesine bir operasyon mümkünlüğünün ise yükseldiğine dikkat çekti. Rusya’nın, Donbass bölgesine direkt müdahil olmadıklarını savunduğunu, buna rağmen Ukrayna’nın bölgeye yönelik bir operasyonuna da karşı çıktığını vurgulayan Çelikpala, şöyle konuştu: “Rusya, bunun önüne geçmek için ya bölgesel olarak askeri müdahalede bulunacak ve Ukrayna’yı işgal edecek; ki bunun çok ağır bir maliyeti var, milletlerarası nizamı bozmuş bir aktör olarak yaptırımlar başta olmak üzere büyük meselelerle karşılaşacak. Rusya’nın bu türlü bir adım atacağına ihtimal vermiyorum, lakin hem ABD başta olmak üzere Batılı güçleri durdurmak, Ukrayna’yı hizaya sokmak için tansiyonu tırmandırdıklarını düşünüyorum. Bu tansiyon sürecektir, lakin büyük ölçekli bir savaş olacağını düşünmüyorum.”
“ARABULUCU İSTENMİYOR”
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın gündeme getirdiği lakin Rusya’nın sıcak bakmadığı Ankara’nın Moskova ile Kiev ortasında arabuluculuk teklifini de pahalandıran Çelikpala, “Rusya, Ukrayna da dahil olmak üzere eski Sovyet coğrafyasında rastgele bir ülkeyle bağlantılarında arabulucu kabul etmez, bu türlü bir şey mümkün değil. Türkiye’nin arabuluculuğu hiç mümkün değil, zira Rusya’nın gözünde Türkiye arabuluculuk yapabilecek bir global aktör değil, kabul etmesi taviz vermesi demek, bu odunu lakin büyük bir aktöre verir gerekli görürse, ki bunun olacağını da sanmıyorum” tabirlerini kullandı.
“HASSAS DENGE”
Bölgede yükselen tansiyonun Türkiye’ye de yansımaları olduğunu vurgulayan Çelikpala şu görüşlerini lisana getirdi: “Türkiye burada bir istikrar siyaseti izlemek zorunda. Kırım’ın ilhakını tanımıyor, Ukrayna’yla özel ilgiler var, SİHA başta olmak üzere silah da satıyor. Başka yandan Rusya’yla da Suriye, S-400, güç başta olmak üzere birçok alanda hassas alakalar var. Hasebiyle Türkiye burada dengeyi korumak zorunda. Türkiye’nin Rusya’ya dayanak vermesinin esasen imkânı yok, zira aslında NATO’nun bir üyesi olarak Rusya’ya karşı NATO içinde alınan kararlarda Türkiye’nin de imzası var. Başka taraftan Karadeniz’deki denklem düşünüldüğünde Türkiye, Rusya’nın bu ölçüde aktif olmasını da istemez. Eski denkleme dönülmesi durumunda ABD ve İngiltere’nin Karadeniz’de aktifliğini arttırmak istemesi, İngiltere’nin üs gayreti artacaktır. Münasebetiyle soğukkanlılıkla süreci gözlemlemek gerekiyor.”
Çelikpala, ABD ya da öbür bir NATO ülkesinin Ukrayna’da mümkün bir sıcak çatışmanın direkt tarafı da olmayacağını belirtti. “Ukrayna’ya hem söylemsel hem de örtülü yapılan askeri takviyenin ölçüsü artar. Bizde ABD’nin Dedeağaç’a yaptığı sevkıyat daima Türkiye odaklı tartışılıyor lakin bunu temel olarak Ukrayna odaklı okumak gerekiyor” diye konuştu.
