Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 28 Nisan 2021’de yayınlanan Sıhhat Uygulama Bildirimi’ne (SUT) nazaran sıhhat hizmetlerinde yüzde 20’e varan bir artırım yapıldı. Dr. Ergün Demir ve Dr. Güray Kılıç, “Yapılan fiyat ve ek oran artışı ile birlikte 3. basamak bir hastanede ağır bakım ünitesinde yatan koronavirüs teşhisli hastanın SGK’ya bir günlük paket fiyat faturası 2 bin 982 lira olmuştur” dedi.
Resmi Gazete’de yayımlanan SUT değişikliği ile uygulamaya giren sıhhat hizmet süreçleri fiyatlarında gerçekleşen artışın, salgınla birlikte kamu hastanelerinde mecburî olmayan (elektif) olayların ertelenmesi nedeniyle özel sıhhat kuruluşlarına yönelmek durumunda kalan vatandaşlarımıza nasıl yansıyacağını, Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) sıkı kontrol çalışmaları yapmadığı bilakis göz yumduğu pandemi sürecinde sıhhat hizmetlerine yapılan bu artış sonrası kontrol vazifesini yerine getirip getirmeyeceği Dr. Kılıç ve Dr. Demir’e sorduk.
– Sıhhat hizmeti fiyatlarına artırım yapılırken kullanılan ‘sağlık hizmeti satın alma’, ‘Sağlık Uygulama Bildirisi (SUT)’ kavramları neyi tabir etmektedir?
SGK, sigortalılara ve hak sahiplerine sunulan sıhhat hizmetlerini kamu-özel ayrımı yapmaksızın tüm sıhhat hizmet sunucularından; Sıhhat Bakanlığı’na bağlı hastaneler, kamu/ vakıf üniversite hastaneleri, özel hastaneler, eczaneler ve optisyenler ile yaptığı protokol ve mukaveleler yoluyla satın almaktadır. Kurum, satın aldığı sıhhat hizmetlerinin bedellerini, çalışanların ve patronların ödedikleri sıhhat primleri, vatandaşların verdiği vergilerden oluşan devlet katkısı ve vatandaşlardan alınan tedavi iştirak hisselerinin oluşturduğu GSS fon gelirlerinden ödeme yapmaktadır. SGK, SUT ile finansmanı sağlanacak sıhhat hizmetlerinin tiplerini, ölçülerini ve kullanım müddetlerini, teşhis ve tedavi formüllerini, ödeme yordam ve asıllarını belirlemektedir. Sigortalılara ve hak sahiplerine sunulan sıhhat hizmetlerinin fiyatlarını ve kapsamını SUT belirlerken; Kurum’la kontrat / protokol yapan tüm sıhhat hizmet sunucuları da SUT kararlarına uymak zorundadır.
EK FİYAT ALINAMAYACAK KOLLAR
– Çok tartışılan ek fiyat ne manaya gelmektedir? SUT kararlarına nazaran hangi sıhhat hizmetlerinden ek fiyat alınamaz?
Ek fiyat alınmayacak sıhhat hizmetleri;
Acil haller nedeniyle sunulan sıhhat hizmetleri, ağır bakım hizmetleri, yanık tedavisi hizmetleri, kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri), yeni doğana verilen sıhhat hizmetleri, organ, doku ve kök hücre nakillerine ait sıhhat hizmetleri, doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi süreçlere yönelik sıhhat hizmetleri, hemodiyaliz tedavileri, kardiyovasküler cerrahi süreçler ve işitsel implant süreçlerinden ek fiyat alınamaz.
Bu SUT kararlarına nazaran ağır bakım hizmetlerinden ek fiyat alınmaması gerekirken bu salgın periyodunda birçok özel hastanenin can kederine düşmüş hastalardan ek fiyat aldığı görüldü.
– 28 Nisan 2021 tarihinde yayımlanan SUT değişikliği ile özet olarak hangi sıhhat hizmetlerinde fiyat artışı gerçekleşti?
Salgınla birlikte özel sıhhat dalı elinde bulundurduğu kapasite gücü ile “eğer artırım yapılmaz ise hastalara bakmam” tehdidini kullandı ve sonuçta özel hastanelerin talebi kabul edilerek sıhhat hizmeti fiyat artışı yapıldı.
Yapılan bu düzenleme ile;
– Olay başı poliklinik hizmetlerinde yüzde 15,
– Radyoloji MR, BT, ultrason, grafi ve tetkiklerde yüzde 10,
– Kan bileşenlerinde yüzde 20,
– Tıbbi gereç fiyatlarında yüzde 10,
– Ve bunların haricindeki bütün hizmetlerde ise yüzde 15 artış sağlanmıştır.
– 3. basamak üniversite hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastanelerinde tanıya dayalı birtakım süreçlere, ödenen yüzde 20 lik ek oran yüzde 30’a çıkarılmıştır.
– 3.basamak üniversite hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastaneleri fiyatlandırmasında ek oran uygulanacak süreçlere yüzde 10 ek edilmiştir.
Böylelikle SGK, en çok 3. basamak hastanelerinde olmak üzere kamu/ özel tüm sıhhat işletmelerinden satın aldığı sıhhat hizmetlerinin fiyatlarına yüzde 15-20 ortasında fiyat artışı yapmıştır.
– Yapılan artırımlarda ek oran artışı neyi tabir etmektedir?
SGK, 3.basamak kamu/ vakıf üniversite hastaneleri ile eğitim ve araştırma hastanelerinde yapılan kanser/tümör cerrahisi, birtakım kardiyolojik süreçler, kardiyovasküler cerrahi süreçleri, sıkıntı cerrahi süreçler, ağır bakım hizmetleri üzere toplam 468 sürece ödediği paket fiyata ek olarak yüzde 20 ile 75 oranında fazladan ödeme yapmaktadır.
GÜNLÜK AĞIR BAKIM HASTASININ MALİYETİ 2982 TL
– Salgın periyodunda en fazla tartışılan ve daima gündem olan ağır bakım süreçlerine ne kadar artırım yapıldı?
Bilindiği üzere ağır bakım hizmetlerinde özel bölüm yükü fazla olup, meydan adeta Sıhhat Bakanlığı tarafından özel sıhhat kesimine bırakılmış görülmektedir. Şu anda toplam ağır bakım yatak sayısının yüzde 40,9’u, yetişkin ağır bakımın ise yüzre 35,7’si özel dalının elindedir. Pandemi mühletince de yapılan SUT değişikliği ile iki sefer ağır bakım fiyatları arttırılmıştır. Yapılan fiyat ve ek oran artışı ile birlikte 3. basamak bir hastanede ağır bakım ünitesinde yatan COVID-19 teşhisli hastanın SGK’ya bir günlük paket fiyat faturası 2982 TL olmuştur.
2 KAT ARTIŞ
– Salgınla birlikte kamu hastanelerinde zarurî olmayan (elektif) hadiselerin ertelenmesi nedeniyle özel sıhhat kuruluşlarına yönelmek durumunda kalan vatandaşlarımız bu artıştan nasıl etkilenecektir?
Salgınla birlikte kamu hastanelerinin neredeyse tamamı pandemi hastanesi ilan edildi ve zarurî olmayan (elektif) olaylar ertelendi. Fakat bilhassa riskli kümelere yönelik sıhhat hizmetlerine erişimde bir planlama yapılmadı. Bu durumda yaşlı hastalar, hamileler, hematoloji-onkoloji hastaları, kronik hastalığı (kalp, şeker, hipertansiyon, böbrek, KOAH vb.) olanlar ve ameliyat olması gerekenler özel sıhhat kuruluşlarına yönelmek durumunda kaldı. Ayrıyeten pandemiyle birlikte diş tabipleri filyasyon takımlarında görevlendirildi, bu uygulama kamu ağız ve diş sıhhati hizmetlerinin aksaması sonucunu doğurdu, ağız ve diş sıhhati sorunu olan vatandaşlar zarurî olarak özel diş hekimliği merkezlerine yöneldi. Kurum’la kontratlı vakıf üniversiteleri ile özel sıhhat kurum ve kuruluşları SUT’a nazaran % 200’e varan oranlarda vatandaşlardan ek fiyat alabilmektedirler. Bu durumda sıhhat hizmet süreçlerinin fiyatlarına yapılan her bir artış oranı vakıf üniversiteleri ile özel sıhhat kurum ve kuruluşlarına müracaat eden vatandaşın cebine direkt iki katı (bu oranlara uyulmadığı da bir gerçek) olarak yansıyacaktır.
– Bu artışın yaygın kullanılan sıhhat hizmetlerine yansıması nasıl olacak?
3.basamak özel sıhhat kuruluşu polikliniğine müracaatlarda SGK’nın ve vatandaşların özel hastaneye yaptığı ödemelerde yüzde 15 fiyat artışı olmuştur. Kardiyoloji polikliniğine müracaat eden bir hasta için yalnızca muayene parası olarak SGK özel hastaneye 109 TL öderken, vatandaş ayrıyeten direkt hastaneye 218 TL ek fiyat ödemektedir. Artırımdan evvel bu ek fiyat ölçüsü 190 TL idi.
Artış sonrası birtakım cerrahi süreçlerdeki bedeller:
Kurumla kontratlı; vakıf üniversiteleri ile özel sıhhat kurum ve kuruluşlarına müracaat eden hastaların yapılan muayene, radyolojik süreçler, tetkik ve bilhassa de cerrahi süreçler ile hastanede yatış süreci arttıkça cepten ödeme ölçüleri da artmaktadır.
– Salgını fırsat olarak gören birçok özel hastane kayıt dışı olarak birçok tıbbi süreç için SUT bedellerinin yüzde 200’ün çok ötesinde fiyat talep etmektedirler. SGK bu mevzuda gerekli kontrolü yapmamakta mıdır?
Covid-19 olaylarındaki artışa bağlı olarak kamu hastanelerinde yer bulamayan, kalabalık ortama girme kaygısı yaşayan vatandaşın özel hastanelere yönel(til)mesi sonucu özel hastanelere olan talep giderek artmıştır. Salgın devrinde maalesef özel hastane işverenleri salgını fırsata dönüştürme gayreti içine girmişlerdir. Özel hastanelerin birçoğu Covid-19 hastalarından gerek ağır bakım sürecinde gerekse yataklı servislerde her türlü işlem/girişim/tetkik/tahlil için fahiş fiyatlar talep etmişlerdir.İmza altına aldıkları sözleşme/protokol kararlarına uymadıkları fahiş ek fiyatlarla ilgili olarak fesihe kadar giden cezai koşulların uygulanması gerekirken Toplumsal Güvenlik Kurumu bu mevzudaki suistimallerle uğraş etmek için özel hastanelere yönelik kontrol çalışmaları yapmadığı, tersine göz yumduğu anlaşılmaktadır.
– Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun bu husustaki suistimallere karşı yapması gereken nedir?
Kurumla kontratlı birçok vakıf üniversitesi ile özel sıhhat kurum ve kuruluşu, mevcut yasal düzenlemelere karşın pandemi devrinde Covid-19 hastalarından her türlü etik ve ahlaki yaklaşımı bir kenara bırakıp, ölçüsüz fiyat talep ederek vatandaşı mağdur eden ve ömür hakkını tehdit eden uygulamalara imza atmışlardır. Bu uygulamalara SGK gereğince kontrol yapmayarak göz yummuştur. Kurum’un yapması gereken; SUT kararlarına uymayan, pandemi müddetince COVID-19 hastalarından teşhis, tedavi ve hastaneye yatış sürecinde kayıtdışı fiyat alan hastaneleri tespit etmek ve bunlarla yapmış olduğu sıhhat hizmeti satın alım sözleşmesi/protokolünü iptal ederek cezai süreç uygulamaktır. SGK, suistimallere karşı sesiz kalmamalı, kendi misyonunu yani kontrollerini hemen yapmaya başlamalıdır.
Cumhuriyet
