Ulusal Saraylar Yönetimine bağlı Topkapı Sarayında Hırka-i Saadet Dairesi ile Revan Köşkü’nün ortasında kalan avluyu örten tonozlu tavanda, geçtiğimiz temmuz ayında başlatılan onarımda ‘saz yolu’ diye isimlendirilen klasik devir bezeme örneği tespit edildi.
Bezemenin bulunduğu alanda açıklamada bulunan Ulusal Saraylar Yönetimi Onarım Dairesi Lideri Cem Eriş, tonozun yapılmasıyla yüzyıllardır üzeri örtülü olarak duran bezemenin temmuz ayında başlatılan çalışmalarla gün yüzüne çıkarıldığını söyledi.
Bulunan bezemenin ‘Saz yolu’ olarak tabir edilen ve Sarayın baş nakkaşı Şah Kulu’nun üslubuna ilişkin olduğunu söz eden Eriş, “Karakteristik özelliği, zümrüd-ü anka kuşu, simurg, ejderhalar, aslanlar, geyikler, bitkisel motiflerden oluşan çok renkli bir bezemedir. Bu bezeme çimento harçlı bir sıvanın altındaydı ve öncelikle onu kaldırdık. Alttan çıkan bezemenin bağlı bulunduğu sıvanın da güçlendirilmesi gerekiyordu, bunun için de enjeksiyon çalışması yapıldı. Sonrasında bezemenin güçlendirilmesi çalışması yapıldı. Şu an ise hassas raspa çalışması devam ediyor” dedi.
???????Milli Saraylar Yönetimi Bilim Konseyinin, 500 yıllık ‘saz yolu’ bezemesine ait müdahale planı oluşturduğunu lisana getiren Eriş, 3 kalemkar ustanın yürüttüğü çalışma ile bezemenin özgün haliyle korunacağını aktardı.
Şah Kulu’nun, Çaldıran Seferi sonrası İstanbul’a gelerek Topkapı Sarayı’nda baş nakkaşlığa kadar yükseldiğini belirten Eriş, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“16. yüzyılda Saray nakkaşhanesinde en hoş yapıtlarını meydana getiriyor. Bir ekol olarak da sarayda istek görüyor. Bunu çinilerin üzerinde de yer alan bu tip bezemelerden anlıyoruz. Çini karoları üzerinde stilize edilmiş figüratif desen ve bezemeler, simurglar, ejderhalar, aslanlar, kuşlar yer alıyor. Burada en kıymetli özellik şimdiye kadar çiniler üzerinde gördüğümüz bu bezemeleri, Topkapı Sarayında sıva üzerinde boyalı bir nakış olarak görüyor olmamız bizim için çok kıymetli.”
Çalışmaların çok hassas formda bir müddet daha devam edeceğini bildiren Eriş, rölevesinin alınmasının akabinde bezemenin ziyaretçilere açılacağını bildirdi.
Cumhuriyet
