Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte toplumsal medya kullanımının da yaygınlaştığını söz eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Gamze Yüksel, bilhassa pandemi devrinde fizikî aralık ile ilgili problemlerin, internet üzerinden yapılan paylaşımları arttırdığını söz etti.
Yüksel, “Özellikle genç yaş kümesinin toplumsal medyayı sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Gençler çoklukla oyun oynama, görüntü izleme üzere sebeplerle toplumsal medyayı tercih etmektedir. Toplumsal medya araçları, bilgi edinmeyi, topluluğun bir kesimi olmayı, görüş bildirmeyi, fotoğraf, fotoğraf ve görüntü paylaşmayı, ferdî albüm ve anı biriktirmeyi, tanıdık yüzleri bir ortaya getirebilmeyi, eğlenmeyi mümkün kılan bir ortak alan sağlamaktadır. Toplumsal medya sayesinde ilgilendiğimiz içeriklere ulaşıp, başka beşerlerle süratlice ilişki kurabiliyoruz. Fakat toplumsal medya, insanlardan kaçmak ya da onay kabul almak, beğeni almak için de kullanılabilmektedir” dedi.
“KULLANIM GAYESİNDEN ÇIKIYOR”
Toplumsal medya kullanımının sağladığı yararlar olmakla birlikte çok kullanımlarının ortaya çıkardığı duruş bozukluğu, görmede bozulma, uykusuzluk, vakti yönetmekte zorluk, etkinliklere katılamama, toplumsal medya dışında bağlantı kurarken zorlanma, ders muvaffakiyetinde ve çalışma randımanında düşüş üzere fizikî ve toplumsal meselelerde artış olduğunu belirten Yüksel, “Teknoloji araçlarına ve toplumsal medya hesaplarına süratlice ulaşabiliyor olmak toplumsal medya kullanımına ilgiyi artırmaktadır. Bununla birlikte toplumsal medya uygulamaları kullanım emelinden çıkarak bağımlılık haline de gelebilmektedir. Sağlıklı toplumsal medya kullanımı, toplumsal medyayı istediğimiz amaca ulaşmak için, rahatsızlık duymadan, uygun vakitte kullanmaktır. Bağımlılığı ise, bir obje yahut aksiyon üzerinde denetim sağlayamama ve onsuz ömrünü sürdürememe durumu biçiminde tanımlayabiliriz. Her ne kadar çalışmalarda toplumsal medya bağımlılığı yer alsa da, teşhis kılavuzlarında toplumsal medya bağımlılığı tanımlanmamıştır. İnternet bağımlılığı mümkün tarifinden yola çıkarak bir tarif yapmaya çalışabiliriz. Toplumsal medya bağımlılığı; toplumsal medyayı kullanma isteğinin önüne geçememe, daima toplumsal medyayı düşünme, toplumsal medyaya bağlı olmadan geçirilen vaktin ehemmiyetini yitirmesi, toplumsal medya kullanımını denetim etme, azaltma ya da bırakma teşebbüslerinin sonuçsuz kalması, planlanandan daha uzun mühlet toplumsal medyada kalma, kullanımdan mahrum kalındığında aşısı sonluluk hali, saldırganlık olması ve kişinin toplumsal ve aile hayatının giderek bozulması ile kendisini gösterir” diye konuştu.
“SOSYAL ANKSİYETE BOZUKLUKLARINA NEDEN OLABİLİR”
Ayrıyeten denetimsiz toplumsal medya kullanımının, yalnızlık, toplumsal marifetleri eksikliği, depresyon, benlik saygısında düşüklük ve algılanan toplumsal takviye azlığıyla ilişkili olduğu gösterildiğini belirten Yüksel, “Duygudurum bozuklukları, toplumsal anksiyete bozukluğu, unsur kullanım bozukluğu da sorunlu internet kullanımına eşlik edebilmektedir. Beğenilmek, sevilmek, kabul görmek, onaylanmak insanların kozmik gereksinimleridir. Ancak bireyler bazen beğenilme, onay alma, kabul görme gereksinimleri sebebiyle kendilerini fizikî ya da ferdî olarak olduğundan farklı göstermeye ve diğer insanların beklentilerine nazaran davranmaya, kendilerinden ödün vermeye başlamaktadırlar. Paylaşım yaparken ‘mükemmel’ olma, ‘toplumun hoşluk standartlarına uyma’ gerekliliği hissedebilmektedir. Bunun için çok, katı, sıhhatsiz diyetler yapabilmekte, kendilerini daha farklı göstermek için kimi fotoğraf uygulamaları kullanabilmekte ya da daima memnunmuş izlenimi vermeye çalışabilmektedirler. Bu formda davranıldığında kişi olduğu haliyle kabul edilme tecrübesini yaşayamamaktadır. Tahlil olarak, paylaşımların altında yatan gereksinimlere odaklanmak yararlı olabilir. Paylaşım yapmadan ya da toplumsal medyada vakit geçirmeden evvel durup ‘Şu an gerçekte neye gereksinimim var?’ sorusu bireylere yardımcı olabilir. ‘Onay almaya mı, kabul görmeye mi, ilişkin hissetmeye mi, bağ kurmaya mı gereksinimim var ve bunu toplumsal medyadan almak yerine, daha sağlıklı olarak hangi yoldan alabilirim’ diye kendinize sorabilirsiniz. Ayrıyeten bireylerle şahsî muhtaçlıkları üzerine çalışılması, vücut memnuniyetini geliştirmeye, toplumsal hünerleri ve benlik hürmetini güçlendirmeye yönelik dayanak verilmesi bu mevzuda yararlı olabilir. Günlük hayatın içerisinde, yüz yüze etkileşimlere imkan sağlayacak toplumsal ve fizikî aktivitelere yer vermek toplumsal medya bağımlılığını önlemede yardımcı olabilir. Kişinin toplumsal, ailevi, mesleksel, fonksiyonelliği bozulmaya başladıysa bir uzmandan yardım alınabilir” dedi.
