Ekim ayı enflasyon sayılarının yarın açıklanması ile birlikte gelecek yıl vergi, harç ve cezalarda ne kadar artış olacağı da aşikâr olacak. Zira yarınki bilgilerle birlikte yine değerleme oranı da netleşecek. Oranın yüzde 30’un üzerinde olması bekleniyor. Şayet cumhurbaşkanı yetkisini kullanmazsa vergi, ceza ve harçlarda “devasa” artış olacak. Lakin cumhurbaşkanının vergi ve cezalarda yine değerleme oranından daha düşük bir artış oranı belirleme yetkisi var. Erdoğan’ın bu yetkisini kullanıp kullanmayacağı önümüzdeki günlerde aşikâr olacak.
Yine değerleme oranı, Vergi Tarz Yasası’nda düzenleniyor. Oran ekim ayında bir evvelki yılın birebir devrine nazaran, üretici fiyat endeksinde (ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artış oranını tabir ediyor. Bu da kasım ayında ekim ayına ait enflasyon bilgilerinin açıklanması ile birlikte netleşiyor. Ekim ayı enflasyon bilgileri yarın aşikâr olacak. Hasebiyle tekrar değerleme oranı da yarın prestijiyle netleşecek. Gelecek yıl vergi, harç ve cezalara ne kadar artırım geleceği görülecek. Eylülde oran yüzde 33.83 çıkmıştı. Tekrar yüzde 30’un üzerinde bir oran bekleniyor.
‘BU DURUMDA YÜKSELECEK’
Birleşik Kamu-İş’e bağlı Büro-İş Sendikası Genel Lideri Alay Hamzaçebi, ÜFE’nin ülke içinde üretilen mal ve hizmetlerin üretici fiyat hareketlerinde makul vakit dönemlerinde yaşanan değişimleri söz ettiğini, ÜFE endeksinin, üretim maliyetlerindeki değişimi ölçtüğünü söyledi. ÜFE artınca otomatik olarak TÜFE’nin de artacağını lisana getiren Hamzaçebi, bu durumda yine değerleme oranının da yükseleceğini kaydetti. ÜFE’nin vergi sistemi içerisinde pek çok vergisel sayı, tarife, artırım, ceza, istisna fiyatı ve benzerinin belirlenmesini de yine değerleme oranı üzerinden etkilediğine dikkat çeken Hamzaçebi, şöyle devam etti:
“Mevcut ekonomik bilgilere nazaran 2021 yılı için yine değerleme oranı yüzde 35’in üzerinde çıkacak. Bir evvelki yıl yüzde 9.11 olarak belirlenen oran ile kıyaslama yapıldığında 2022 yılı ocak ayında maktu harçlar, damga vergisi, trafik para cezaları, öbür birtakım cezalar, pasaport ve öteki kıymetli kâğıt bedelleri, emlak vergisi meblağı üzere pek çok vergisel öge artmış olacak. Pasaport ve şoför dokümanı alacaklar, kimlik çıkaracaklar, yeni artırımlardan etkilenmemek için yılbaşını beklemeden şimdiden süreçlerini yapmalılar.”
BÜTÇE İSTİKRARLARI SORUNLU
Cumhurbaşkanının vergi ve cezalarda tekrar değerleme oranından daha düşük bir artış oranı uygulatma yetkisi var. Erdoğan, 2019 yılında motorlu taşıtlar vergisindeki artışı, yine değerleme oranı olan yüzde 23.73 yerine, yüzde 15.9 olarak belirlemişti. Lakin cumhurbaşkanının daha düşük bir oran belirlemesi bütçe istikrarları açısından sorunlu. Zira oranın tekrar değerleme oranından daha düşük tutulması aşikâr bir vergi gelirinden vazgeçilmesi manasına geliyor. Bu da bütçe açığı üzerinde olumsuz tesir yaratacak.
