Koronavirüs salgınının şimdi “resmi olarak” Türkiye’ye giriş yapmadığı mart aylarının başında bağımsız ve genç sanatkarların büyük bir heyecanı vardı. İşlerini daha evvel geniş kitlelere, hem de sansürsüz sergilemeye çok fazla imkân bulamayan sanatkarlar, nisan ayının başında başlayacak Mamut Arka Project için gün sayıyordu. Mamut tertibi da son hazırlıklarını tamamlıyordu. Gelin görün ki salgın, tüm kültür sanat aktiflikleri üzere Mamut’un da ertelenmesine yol açtı. Lakin bu müddet zarfında çalışmalarına devam eden Mamut Arka Project, 27 Ekim-8 Kasım tarihleri ortasında Yapı Kredi bomontiada’da ve eşzamanlı olarak çevrimiçi platformda (mamutartproject.com) başlıyor. 8 yıldır kesintisiz olarak sanatkarları sanat profesyonelleriyle buluşturan Mamut’ta bu yıl 49 sanatkarın yapıtları sergilenecek. Bu sanatkarlar 1500 müracaat ortasından seçilirken 400’e yakın eser sergilenecek.
Her yıl farklı heyet üyeleriyle çalışan Mamut’un bu yılki heyetinde yer alan isimler, Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar ve Görsel İrtibat Tasarım Programı Koordinatörü, sanatçı ve müzisyen Selçuk Artut, küratör, müellif ve SAHA Derneği Yöneticisi Çelenk Bafra, sanatçı Aslı Çavuşoğlu, artSümer Galeri Kurucusu Aslı Sümer, OMM – Odunpazarı Çağdaş Müze’nin kurucusu ve koleksiyoner Erol Tabanca oldu.
Biz de mart ayında bu yıl yapıtları sergilenecek sanatkarlardan Irmak Dönmez, Eylül Çekiç ve Mamut takımından Seren Kohen’le bir ortaya gelmiştik. Tertip iptal olunca söyleşisini de bir kenarda bu tarihe kadar beklettik. Artık birkaç güncellemeyle birlikte yayımlıyoruz…
‘MANİFESTO’
İki sanatkarın da yapıtları erkek hükümran dünya tarafından bayan vücuduna atfedilen bedellere yönelik tenkitler içeriyor. Eylül Çekiç, çalışmasını manifesto olarak tanımlıyor. Sanatçı, tüm sanat tarihinde bayanın “görülen” olduğunu söyleyerek “Kadın daima imaj olmuştur. Başlangıç olarak bunu sorgulamak istedim. Zira görenin, görülen üzerinde bir iktidarı oluşur” diyor. Sanatçı, “İREM” isimli işinde bir arkadaşını model olarak kullanıyor. Görüntü çalışmada “İREM” tarafından manzaralar üzerine yerleştirilmiş bir metin okunuyor. Çekiç, yakın arkadaşının metni okurken sonlandığını hissettiğini söylüyor. Zira metin imgelerdeki kişinin sanatkara tüm haklarını, yani iktidarını devretmesi üzerine yeniden Çekiç tarafından yazılmış bir metin.
‘MÜDAHALE VAR’
Irmak Dönmez ise çıkış noktasını psikanalizin kurucusu Sigmund Freud’a bağlıyor. Yüksek lisans tezinde çok fazla Freud hakkında okumalar yaptığını söyleyen Dönmez, “Freud’un kuramları, çok kıymetli kuramlar. Lakin birebir vakitte feministler tarafından da eleştirilen kuramlar. Ben de bu tenkidin bir tarafında yer aldığım için çıkış noktamı oluşturdu” diye konuşuyor. Dönmez de bayan vücuduna dair algıları eleştiriyor. “Organlarımız gittikçe nesneleşiyor” diyen genç sanatçı, işlerini “Benim birçok işimde göğüsler var. Onlar aslında bir vücuda bağlı değil, büsbütün vücuttan kopup nesneleşmiş, ürünleşmiş, kendi emelini yitirmiş halde yer alıyorlar” kelamlarıyla anlatıyor. Dönmez, “Beslenilmek için kullanılan organ, daha sonra fetişleştirilerek, üzerine manalar yüklenilerek bir haz objesine dönüşüyor. Bayan vücuduna çok fazla dışarıdan müdahale var” diyor.
‘YENİ BİR SOLUK’
Mamut Arka Project Kurucu Yöneticisi Seren Kohen, salgın nedeniyle yapılan değişiklikleri ve bu sene Mamut’ta bizleri nelerin beklediğini anlattı. Kohen, “Mamut’ta birinci yıldan beri sanatkarların kendi alanları ve bu alanlar içerisinde özgür stant dizaynlarının olmasına çok dikkat ettik. Fakat bu sene sıhhat konusunda her tedbiri alabilmek, tüm çalışan gruplarımızı, sanatkarlarımızı ve ziyaretçilerimizi de düşünerek formatımızı değiştirdik. Yapı Kredi bomontiada’da 4. katta yepisyeni bir stant tasarımı ile ilerliyoruz. Yeniden geçen sene birlikte çalıştığımız ve farklı yıllarda sanatçı kimlikleriyle Mamut’ta yer almış mimarlarımız Ceren Özşahin ve Zeynep Tümertekin’le çalıştık.
Tekrar pandemi kuralları gereği, ziyaret için bir randevu sistemi ile ilerleyeceğiz. Geçen sene 19 bin kişi ağırlamıştık. Bu sene maalesef bu türlü bir sayıya ulaşmamız fiziki olarak mümkün olmayacak. Lakin çevrimiçi platformumuzla bu erişimi sağlayacağımızı düşünüyoruz. Randevu sistemi ile geçmiş yıllardan daha az ziyaretçi kabul edebileceğimiz için tarihlerimizi uzattık ve yaklaşık 2 hafta açık olacağız. Şu an size suram etabından yazıyorum ve yerimizin, stant tasarımımızın bizi çok heyecanlandırdığını, Mamut’un yeni bir solukla sizi beklediğini de yazmak istedim” diye konuştu.
Cumhuriyet
