Salgın nedeniyle okul terki riski bulunan öğrencilere özel stratejilerin üretilmesi gerekiyor. Bilhassa mevsimlik tarım emekçilerinin çocukları, mülteci çocuklar, özel eğitim gereksinimi olan çocuklar, salgın sürecinde ebeveynleri işlerini, gelirlerini kaybetmiş çocuklar ve toplumsal etrafından baskı görebilecek, bilhassa ergenlik çağı kız çocukları üzere risk kümesinde yer alan çocukların öğretmenler ve okulların rehberlik üniteleri tarafından faal olarak izlenerek tespitinin yapılması öneriliyor.

Birleşmiş Milletler tarafından yapılan projeksiyonlar, dünya genelinde pek çok öğrencinin salgın sonrası okullara dönmeyeceğini gösteriyor. Okulu terk etme riski bulunan öğrenci oranları okulöncesi periyotta yüzde 2.8, ilköğretimde yüzde 0.27, ortaöğretimde ise yüzde 1.48 olarak hesaplanmış. Bu oranlar ve 2019-2020 öğretim yılında ilgili kademelerdeki toplam öğrenci sayıları dikkate alınarak yapılan hesaplamalar sonucunda Türkiye’de temel eğitim ve ortaöğretimin toplamında yaklaşık 160 bin öğrencinin okulu terk etme riski bulunuyor.

Türk Eğitim Derneği’nin fikir kuruluşu TEDMEM tarafından hazırlanan “2020 Eğitim Kıymetlendirme Raporu”, salgının gölgesinde geçen 2020 yılı içinde eğitim sisteminde öne çıkan uygulama ve tartışma bahislerine ışık tutmayı ve eğitim göstergelerinin manalı bir akış içinde bir ortaya getirilmesini amaçlıyor.

Okul terki riski konusuna dikkat çekilen raporda, “Salgın hasebiyle okul terki riski bulunan öğrencilere özel stratejilerin üretilmesi gerektiğini göstermektedir. Bilhassa mevsimlik tarım personellerinin çocukları, mülteci çocuklar, özel eğitim gereksinimi olan çocuklar, salgın sürecinde ebeveynleri işlerini, gelirlerini kaybetmiş çocuklar ve toplumsal etrafından baskı görebilecek, bilhassa ergenlik çağı kız çocukları üzere risk kümesinde yer alan çocukların öğretmenler ve okulların rehberlik üniteleri tarafından faal olarak izlenerek tespitinin yapılması gerekmektedir. Okul terki riski taşıyan çocuklar ve aileleri ile bağlantının sürdürülmesi, gerekli hallerde rehberlik araştırma merkezleri, toplumsal yardımlaşma ve dayanışma vakfı üzere öbür kurumlarla da işbirliği yapılarak önleyici önlemlerin alınması okul terklerinin önlenmesinde tesirli olabilir” deniliyor.

710 BİN ÇOCUK NEREDE?

Zarurî eğitim çağında olması gereken 6-17 yaş ortasındaki yaklaşık 710 bin çocuğun okul dışında kaldığına dikkat çekilen rapordaki tespit ve teklifler şöyle:

– Salgın dünya genelinde 63 milyondan fazla öğretmeni etkiledi.

– Yaklaşık her üç öğrenciden biri EBA’yı faal bir halde kullanamamaktadır.

– Salgın öncesi periyoda ilişkin eğitime erişim dataları de temel eğitim ve ortaöğretime erişimde meselelerin olduğunu göstermektedir. Salgın, var olan meseleleri gün yüzüne çıkarmış ve çarpan tesiri yaratmıştır.

– Teknolojik imkânsızlıklar hasebiyle uzaktan eğitime erişemeyen öğrenci sayıları kamuoyu ile paylaşılmamıştır.

– Öğrenmenin sürdürülmesi için yapılan müdahaleler öğrencilerin imkân farklılıklarından ötürü vakitle nitelikli eğitime erişimde eşitsizliklerin derinleşmesine sebep olmuştur.

– Farklı irtibat araçlarıyla uzaktan öğrenmeyi sürdüren çocukların öğrenme kayıpları ve gereksinimleri da farklılaşmaktadır.

– Telafi eğitimlerinde öğrencilerin gereksinimleri doğrultusunda bir program oluşturulamamıştır.

– Yüz yüze eğitime geçiş sürecinde okulların fiziki kapasite farklılıkları ve bölgesel bulaş riski farkları gözetilmemiştir.

OLUMSUZ SONUÇLAR

– Okulların kapalı olduğu mühlet uzadıkça öğrenme kayıplarının artacağı, tüm bunların hem birey hem toplum hem de iktisat için olumsuz sonuçlar doğuracağı iddia edilmektedir.

– Salgın sürecinde özel okul sayıları ve öğrenci sayılarında uzun yıllar sonra birinci sefer düşüş gerçekleşmiştir.

– Salgın nedeniyle öğrenci sayısı düşen özel okulların mali açıdan sürdürülebilirlikleri tehlikeye girmiştir.

– Yüz yüze eğitimlerinde dahi kıymetli sonluluklar bulunan özel eğitim gereksinimi olan öğrenciler için uzaktan eğitim, dezavantajlarının daha çok artması manasına gelmektedir.

– Özel ihtiyaçlı öğrenciler için kapsayıcı eğitim uygulamalarına yönelik muhtaçlık devam etmektedir.

– Salgın süreci, okullardaki ruhsal müracaat ve rehberlik (PDR) hizmetlerinin rolü ve fonksiyonunun kıymetini daha besbelli hale getirmiştir.

– Uzaktan eğitim süreci özel eğitim gereksinimi olan öğrencilerin yanı sıra ebeveynlerinin de dayanağa olan gereksinimini artırmıştır.

– 2020-2021 öğretim yılında eğitim öğretimin uzaktan öğrenme araçlarıyla devam etmesi nedeniyle ilköğretim ve ortaöğretimde ölçme ve kıymetlendirme kapsamında not verme yeni bir sorun alanı haline gelmiştir.

– Salgın nedeniyle eğitim öğretime orta verilen devirde öğrencilerin bir üst sınıfa geçmiş sayılmaları ve mezun edilmeleri öğrencilerin kayba uğrama sıkıntısını kısmi olarak çözse de öğrenme kaybı problemini çözememiştir.

– Salgın en başta, salgından evvel eğitim sistemlerinin orta ve uzun vadeli amaçları ortasında yer alan “öğretmenlerin dijital yeterliklerini geliştirmek” gayesini vakte yayma bahtını ortadan kaldırdı.

– Hiçbir öğretmen dijital yeterlikler bakımından geride kalmamalıdır.

MERKEZİ İMTİHANLAR

– LGS ve YKS sonuçları birlikte değerlendirildiğinde temel eğitimdeki temel marifet eksikliği probleminin ortaöğretimde artarak devam ettiği görülmektedir.

– LGS’de bakanlığın 2023 yılına kadar merkezi imtihanla yerleşen öğrenci oranının azaltılması gayesinin tersine; her 100 öğrenciden 88’inin imtihana girmesi ve her 100 öğrenciden 38’inin merkezi yerleştirme için tercihte bulunması, LGS uygulaması ile imtihan odaklı eğitimin engellenemediğini ve imtihana yönelik talebin azaltılamadığını göstermektedir.

– Yükseköğretimde arz-talep istikrarını sağlamak için ortaöğretim ve yükseköğretim ortasındaki ahengin ve devamlılığın sağlanmasına yönelik muhtaçlık devam etmektedir.

– Yükseköğretim programlarının doluluk oranlarındaki artışa rağmen yükseköğretime müracaat yapan adaylardan 1 milyon 449 bin 407’si hiçbir yükseköğretim programına yerleşememiştir.

Cumhuriyet