Türkiye’de birinci cep telefonu operatörü Turkcell oldu. Taşınabilir görüşme birinci kere 1994 yılında yapılsa da birinci SMS ileti hizmeti 1995 yılında başladı. Türkiye, 1991 yılında araç telefonları sayesinde 1G teknolojisiyle tanıştı. Akabinde 1993 yılında internet hayatımıza girdi. Cep telefonuyla görüşme ve data transferi üzere imkanlar sunan 2G teknolojisi ise 1994 yılında kullanılmaya başlandı. Uzun yıllar 2G teknolojisini kullanan Türkiye, 2009 yılında mobilde 3G’ye geçti. Akabinde 1 Nisan 2016 tarihinde 4.5G’ye geçiş yapıldı.
- Telefonla birinci ‘alo’nun üzerinden 146 yıl geçti
CEP TELEFONU NE VAKİT İCAT EDİLDİ?
Cep telefonunun mucidi ABD’li John Francis Mitchell ve Martin Cooper olarak bilinir. Motorola şirketinde mühendis olarak çalışırken 1973 yılında birinci cep telefonunu geliştiren Martin Cooper, “İlk cep telefonları bir kilodan ağırdı, bataryası 20 dakikadan fazla dayanmıyordu, fakat bu telefonların uzun mühlet elde tutulmaması açısından iyiydi” dedi.
TÜRKİYE’YE CEP TELEFONU BİRİNCİ DEFA NE VAKİT GELDİ?
Türkiye, 1991 yılında araç telefonları sayesinde 1G teknolojisiyle tanıştı. Akabinde internet 1993’te hayatımıza girdi. Cep telefonuyla görüşme, SMS ve data transferi üzere imkanlar sunan 2G teknolojisi ise 1994’te kullanılmaya başlandı.
Türkiye’de birinci cep telefonu görüşmesi 23 Şubat 1994 günü gerçekleştirildi. Birinci GSM operatörü ise tıpkı yıl 900 Mhz frekansında hizmete başlayan Turkcell oldu. Turkcell’i iki ay sonra hizmete başlayan Telsim takip etti.
O yıllarda telefon görüşmesi yapmak dışında bir servis sunamayan ve yalnızca büyük kent merkezlerini kapsama alanına alan GSM operatörleri üzerinden telefon görüşmesi yapabilmek için, fiyatları 1000-2000 dolar aralığında olan cep telefonlarından almak gerekiyordu.
BİRİNCİ CEP TELEFONU GÖRÜŞMESİNİ KİM YAPTI?
Türkiye’de cepten birinci ‘Alo’, 23 Şubat 1994 Çarşamba günü 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile periyodun başbakanı Tansu Çiller ortasında gerçekleşti. Demirel’in elindeki cep telefonu ise bugünün telsiz konut telefonları kadardı.
Uzun yıllar 2G teknolojisini kullanan Türkiye, 2009 yılında mobilde 3G’ye geçti. Akabinde 1 Nisan 2016 yılında da 4.5G’ye geçiş yapıldı.
CEP TELEFONU ZİYANLI MI? ZİYANLARI NELER?
Cep telefonlarının tüm ziyanları kapsamlı olarak incelenemedi. Tüm ziyanlarının ve beşerler üzerindeki tesirlerinin daha ayrıntılı incelenebilmesi için daha uzun bir vakit dilimine muhtaçlık duyuluyor.
Finlandiya’da insan hücreleriyle ve canlı farelerle yapılan 2 yıllık bir deneyin sonuçlarına nazaran, cep telefonları ziyanlı unsurların beyefendisine kan yolu ile girmesini engelleyen kan bariyerlerine ziyan veriyor. Küçülen bariyerler beyne ulaşan ziyanlı molekülleri filtreleme misyonunu tam olarak yerine getiremiyor.
Selçuk Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göreyse, cep telefonu kullanımı alzheimer ve parkinson üzere hastalıkların oluşma riskini artırıyor.
CEP TELEFONU KANSER YAPAR MI?
Cep telefonu ve kanser ortasındaki alakayı araştıran günümüze kadarki en kapsamlı çalışma, Danimarka’da yapıldı. Ortalarında 10 yıldan fazladır cep telefonu kullanan şahısların de bulunduğu 420 bin kişinin katıldığı bu araştırmada cep telefonu ile hiçbir kanser tipi ortasında irtibat kurulamadı.
Bunun haricindeki araştırmaların birçoklarında da cep telefonunun kanser riskini artırdığına dair bir bulguya ulaşılamadı. Birkaç araştırmada, beyin kanseri olan kimselerde cep telefonu kullanılan tarafta kanser gelişme riskinin yüksek olduğunu gösteren bulgular elde edildi. Ancak tıpkı kimselerin beyninin öbür yarısında kanser gelişme riskinin de düştüğü gözlendi.
Bununla birlikte birçok kanser cinsinin bedende oluşumu 10 yıldan fazla sürdüğü için, kablosuz telefonların bilhassa insanlarda kanserojen tesirinin tam olarak incelenebilmesi uzun vakit gerekmekte ve deneklerin kablosuz telefonları bu mühlet zarfında ağır olarak kullanan kimseler olması gerekiyor.
İsviçre’nin Orebro Üniversitesi’nden Profesör Kjell Hansson Mild, birçok resmi raporun kablosuz telefonların zararsız olduğunu söylemesini çok tuhaf bulduğunu, 10 yıldan fazla kablosuz telefon kullanımının bedende değişikliklere neden olduğunu gösteren güçlü bulguların bulunduğunu belirtti.
DİKKAT KAYBINA NEDEN OLUYOR
Oyun, SMS üzere görsel öğelerinin uzun müddet kullanımı göz yorulmasına ve baş ağrısına neden olabilir. Tıpkı halde sesli öğelerinin uzun müddet, yüksek ayarda ve bilhassa kulaklık ile kullanımı süreksiz ve kalıcı işitme kayıplarına ve baş ağrısına neden olabilir.
İngiltere’de yapılan bir araştırmaya nazaran, direksiyon başında cep telefonu kullanımı dikkati yüzde 30 oranında azaltıyor. Bu tesir kanunların müsaade verdiği azamî alkol ölçüsünün yaptığı tesirden daha fazladır. Birçok ülkede direksiyon başındayken elde cep telefonu kullanımı kanunen yasak. Maddelerde yapılan son değişikliklerle ‘ahizesiz’ (İngilizce: hands-free) kullanım da yasaklanmaya çalışılıyor.
CEP TELEFONU ZİYANLARI NASIL ÖNLENİR?
Cep telefonlarından büsbütün uzak durmak pek mümkün görünmese de kolay tedbirlerle olası ziyanları minimuma indirilebilir. Araç kullanırken cep telefonu kullanımından kaçınılmalı, yüksek ses ayarında ve uzun mühlet kullanılmamalı, çok gerekli olmadıkça gebe bayanlar ve çocuklar tarafından kullanılmamalı.
Selçuk Üniversitesi’ndeki bir araştırmanın sonuçlarına nazaran, kulaklık ve mikrofon seti kullananların yaklaşık yüzde 80’inde, cep telefonundan kaynaklanan sıkıntıların görülmediği ortaya çıktı. Bir başka sonuca göreyse, telefondan tam sinyal alınamıyorsa, aygıt daha fazla elektromanyetik dalga yayacağı için konuşmanın kısa tutulması tavsiye ediliyor.
2001 yılından itibaren beden tarafından absorbe edilen elektromanyetik dalga ölçüsü ünitesi (Specific Absorption Rate-SAR) Avrupa’da standart hale getirildi. Birçok ülkede cep telefonu üreticileri SAR bilgisini tüketiciye vermek zorunda. Düşük SAR’lı bir telefon modeli seçmek cep telefonlarının mümkün kanserojen tesirlerinden korunmada tesirli olabilir.
Kimyasal hususların tabiata vereceği ziyanları minimuma indirmek için ömrünü tamamlayan cep telefonları tabiata terk edilmemeli, geri dönüşüm yapılmalı.
