Sayıları gitgide artan tıp fakültelerinin nitelikleri, verilen eğitimin kalitesi tartışılmaya devam ediyor. Ülkemizde 37’si vakıf üniversitesinde olmak üzere toplam 128 tıp fakültesi bulunuyor, kimilerinin kendilerine ilişkin bir yerleşkesi bile yok. Üroloji uzmanı Prof. Dr. Semih Ayan, iyi bir tıp eğitiminin, yetiştirmekte olduğu tabip adaylarına çağdaş tıp bilgilerini ve marifetlerini kazandırması, bunların faal ve hakikat bir formda kullanılması için gereken pratiği vermesi gerektiğini belirterek “Bu kriterlere nazaran baktığımızda ülkemizde tıp eğitimi veren kurumların tamamında bunların var olduğunu söylemek maalesef mümkün değil” dedi.
Üroloji uzmanı Prof. Ayan ile tıp fakültelerinin durumu ve eğitimin niteliğini konuştuk.
– Hem devlet üniversitesinde hem de yurtdışında akademisyen ve eğitimci olarak bulundunuz. Ülkemizde şu anda var olan tıp eğitimi hakkında ne düşünüyorsunuz. Gelecekte sıhhatimizi inançla emanet edeceğimiz doktorlar yetişiyor mu?
Güzel bir tıp eğitimi, yetiştirmekte olduğu tabip adaylarına çağdaş tıp bilgilerini ve maharetlerini kazandırmalı ayrıyeten bunların faal ve gerçek bir biçimde kullanılması için gereken pratiği de vermelidir. Bu türlü bir eğitimin yapılabilmesi için öncelikle kâfi sayıda ve nitelikte eğiticiye ve bunun yanında da iyi bir altyapıya ve donanıma sahip olmak koşuldur. Bu kriterlere nazaran baktığımızda ülkemizde tıp eğitimi veren kurumların tamamında bunların var olduğunu söylemek maalesef mümkün değil.
‘KÖKLÜ BİR TECRÜBE VAR’
– Bu niteliklerin tıp eğitimi veren kurumlarda sağlanabilmesi için yapılması gerekenler çok mu güç?
Öncelikle tıp eğitimi konusunda ülkemizde çok esaslı bir geleneğin ve tecrübenin var olduğunu belirtmek gerekir. Lakin 1980’den sonra Türkiye’de doktor sayısının yetersiz olması münasebet gösterilerek plansız halde süratle yeni fakültelerin açıldığını görüyoruz. Niteliğin göz arkası edilerek yalnızca sayı hesabı yapılarak başlatılan bu uygulamaya karşı o periyotta yapılan tenkitler o kadar artmıştır ki 1990’da ülkemizdeki tıp eğitiminin yeterliliği konusunda bir Meclis araştırma komitesi kurulmuştur. Bu kurulun sonuç raporunda temel sorunun, planlama yapılmadan, eğitici takımı tamamlanmadan yeni okulların açılması ve var olan tüm okullara kapasitesinin çok üzerinde öğrenci alınması olduğu vurgulanmıştır. Hatta bu raporda, durumun düzeltilmesi için fakülte kontenjanlarının yarı yarıya azaltılması gerektiği belirtilmiştir.
SİYASİ TASALAR
– Bundan sonra bir iyileşme sağlandı mı? Tıp fakültesi olan üniversitelerin bu duruma bir tahlil önerisi olmadı mı?
Maalesef bir iyileşme sağlanamadı. Akademisyenlerin nitelikle ilgisi tasası maalesef siyasi erkin sayısal artış isteğinin gerisinde kaldı. Aslında üniversiteler başka alanlarda olduğu üzere tıp fakültelerinde de eğitim-öğretim programlarına kabul edebilecekleri öğrenci sayısını, kapasitelerine nazaran Yükseköğretim Kurumu’na bildirmektedirler. Fakat YÖK, 80’li yıllardan sonra üniversitelerden gelen istekleri dikkate almadan, her yıl fakültelerin kapasitesinin çok üzerinde kontenjanlar açmaya devam etti. Bu da yetmezmiş üzere açılmış olan fakültelerin eksikleri tamamlanmadığı halde yenilerinin açılmasına da yol verildi. Bunda kalkınma planlarında tabip sayısının nüfusa oranla eksik olması münasebet olarak kullanılmakla birlikte, siyasi telaşlar çok daha değerli rol oynadı.
– Son yılllarda sayılarında artış gördüğümüz vakıf üniversiteleri içinde yer alan tıp fakültelerinde durum nasıl?
Vakıf üniversitelerinde tıp fakültesi açabilme şartları ve bu fakültelerin sahip olması gereken uygulama merkezleri yani eğitim yapacakları hastaneler ile ilgili minimum koşulllar yönetmelikler ile tanımlanmış durumdadır. Bu tanımlama içinde öğretim üyesi sayısı, hastanede bulunması gereken en az yatak sayısı, hastanede bir yılda tedavi edilmesi gereken asgarî hasta sayısı üzere kriterler var. Fakat bu kriterlerin hepsinin bir ortada tüm vakıf üniversiteleri tıp fakülteleri tarafından sağlanmış olduğunu söylemek yanlışsız olmaz. Burada birtakım kurumlara eksiklerine karşın eğitime başlama müsaadesi verilmesi, eksiklerinin giderilmesi için ek müddetler tanınması ve tüm bunları denetleyen YÖK’ün üniversiteler lehine esneklik göstermesi rol oynamaktadır. Eğitimin niteliğinin artırılması için vakıf tıp fakültelerindeki öğrencilerimizin uygulama alanı olan hastanelerde ticari dertleri ön plana çıkarmadan, tecrübeli öğretim üyesi takımları tarafından, pratik eğitim ve öğretim için kâfi vakit ve ortam ayrılmalıdır.
