Aslında dış siyaset ve yerküre sıkıntıları üzere mevzularda dikkatli okurlarımız iki yıl kadar evvel gazetemiz sahifelerinde çıkan bir haberi ve akabinde gelen yankıları anımsayacaktır. İngiltere’nin Salisbury kentinde güpegündüz bir parkta meyyit olarak bulunan iki Rus vatandaşının bulunmasıyla başlayan tuhaf vakalar zinciri tüm yerkürede olduğu üzere memleketimizde de ilgi görmüş ve bilirkişilik yeri dış haberler olan gazetecilerin gündemine girmişti. Çok kısa bir mühlet içinde Sergei Skripal ve kızı Yulia Skripal’ın aslında çift taraflı çalışan Rus ajanları olduğu ve muhtemelen Rusya tarafından Novichok ismi verilen son radde güçlü bir kimyasal zehirle öldürüldükleri haberleri yayılmış ve akabinde İngiltere ve Rusya arasında süratle tırmanan bir tansiyon ve diplomatik bir düello başlamıştı. Theresa May ve Vladimir Putin arasında süren sert diyalog bir vade sonra yumuşamış ve tuhaf bir biçimde hadise kapanmıştı; doğal gerisinde türlü tahlil ve teori bırakarak. 

BBC imalatı “The Salisbury Poisonings” (“Salisbury Zehirlenmeleri”) isimli 4 kısımlık mini seri işte bu vukuatı ele alıyor ve işin diplomatik buhran tarafından fazla günümüzde de bir epey karşılık bulan “sağlık” yanına odaklanıyor. Seri gösterime girmeden birkaç gün evvel dijital ortamda yapılan basın içtimasına biz de katıldık ve serinin direktörü Saul Dibb, senaristleri Declan Lawn ve Adam Patterson ile oyuncu takımından isimlerin olduğu geniş bir ekibin söyleyeceklerini dinleyip notlarımızı aldık.  

Seride Mark Addy değerli rollerden birini üstleniyor

SIRADAN KAHRAMANLAR

Öncelikle belgesel ortamında da birçok kıymetli işe imza atan direktör Saul Dibb serinin bir casus hikâyesi olmadığının altını çiziyor: “Bizim için kıymetli olan Salisbury’de yaşayan kişilerin hayatlarının nasıl etkilendiğini, velev sonsuza kadar nasıl değiştiğini göstermekti. Zira Novichok ile zehirlenmiş olsalar da olmasalar da hepsinin ve ailelerinin hayatlarına bulaşmıştı bir sefer. Fakat karakterlerimiz yıkılmak mekanına içlerinde tahminen kendilerinin bile farkında olmadıkları bir güç bularak savaşıyorlar; zehrin kaynağını bulup salgını denetim etmeye çalışıyorlar, kişileri himayeye uğraşıp, hayatta kalmaya uğraş ediyorlar. Tüm bunları yaparak aslında kahramanlaşıyorlar.”  

Serinin senaryosunu kaleme alan iki eski gazeteciden Declan Lawn vukuatların ardındaki insan hikâyelerini öne çıkarmaya uğraş ettiklerini söylüyor ve ekliyor: “Araştırma yapmaya başlar başlamaz daha evvel kimsenin duymadığı inanılmaz hikâyelerle karşılaştık. Sıradan kamu hizmetlilerinin birçok insanın hayatını kurtarmak için yaptığı dehşet işleri gördük ve natürel hayatları bu vukuattan derin biçimde etkilenmiş kimselerle görüştük. Sıradan kahramanlık diye bir şey varsa o da buydu işte. Yani sıradışı zamanlarda  çok değerli işler başaran ve dehşetli ağırlık altında birçok hayat kurtaran sıradan insanlar…”

Serinin vesair senaristi Adam Patterson ise dramatik yapıyı kurmakta birinci başlarda zorlandıklarını gizlemiyor: “Biz vakası bildiğimiz için açıkçası buradan nasıl bir drama kuracağımızı evvel bilemedik. Sonra Salisbury’de bir hafta geçirdik ve kişisi seviyede anlatılmamış büyük bir hikâye olduğunu fark ettik. Orada haftalarca kaldık ve kişilerin hayatlarını kurtarmak için özveriyle çalışan bireylerin varlığını keşfettik.”

“The Salisbury Poisonings” iki düzlemde ilerliyor. Bir yanda zehirle bir formda temas eden ve ya hayatını kaybeden ya da ağır hasta olarak hastaneye kaldırılan, yani zehirden direkt etkilenen kişilerin hikâyelerini izliyoruz; bir yanda da bu zehire karşı bir tedavi geliştirmeye çalışan, her şeyin nasıl başladığını anlayıp salgını denetim altına almaya çalışan ve kişilerin sıhhatine kavuşması için canla başla uğraş eden bireylerin fiillerine tanık oluyoruz. 

Rafe Spall seride polis dedektifi Nick Bailey rolünde

KURMACA DEĞİL, GERÇEK KARAKTERLER

İki Rus ajanının konutuna giderek farkında olmadan zehirle temas kuran polis dedektifi Nick Bailey rolünde son devirlerde birçok prodüksiyonda ismini gördüğümüz Rafe Spall var. Spall gerçek ve hayatta olan bir karakteri canlandırmanın kendisi için farklı bir deneyim olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Büyük bir sorumluluk hissettim elbette, beni bu girişime çeken şeylerden biri buydu. Anlatılması gereken bir hikâyeydi bence. Yalnızca jeopolitik açılımları yok, bir de kişisi tarafı var burada anlatılan hikâyenin. Role hazırlanırken elbette hem Nick ile hem de eşi Sarah ile oturup konuştuk. Saf hassas bir durumdu, yani çok şahsî mevzulara girip yanlış sorular sormak da istemedim açıkçası. Onları huzursuz etmek en son istediğim şeydi. Nick ile buluşmak benim için bir mealde bir hürmet sunmaktı.” 

Hikayenin merkezindeki karakterlerden, Halk Sıhhati Heyeti Lideri Tracy Daszkiewicz’i canlandıran Anne-Marie Duff (üstte) hayatta olan gerçek bir kişiyi canlandırmanın güçlüğünü anlatırken “Sürreel lakin bir o kadar da korkutucu” diyor ve ekliyor: “Daha evvel hiç yaşayan birini canlandırmamıştım. tarihte yaşamış karakterleri oynadığım olmuştu lakin çağdaşım ve hayatta olan birini birinci sefer oynadım. Oyunculuk mealinde bir meydan okuma içeriyor elbette. Yani gerçek bir kişiyi canlandırdığınız için aşikâr bir orantıda taklit yapmanızı bekliyor kişiler lakin ben bundan kaçındım elbette, zira değerli olan oynadığınız kişinin ruhunu yansıtabilmek. Öte yandan gerçeğe de çok yakın kalmalısınız, çünkü en ufak bir yanlışınızda vakası sahiden bilenler kalkıp da aksini ileri sürerek sizi utandırmasın.” (gülüyor)

Trajik bir biçimde ölen Dawn Sturgess’i seride MyAnna Buring canlandırmış.

Serinin tahminen de en trajik karakteri olan Dawn Sturgess erkek arkadaşının ona armağan ettiği bir bilezik yüzünden zehirle temas eden ve bu yüzden vefatla pençeleşen bir hatun ve onu canlandıran MyAnna Buring de benzeri bir formda taklitten kaçındığını söylüyor. “Önemli olan Dawn Sturgess’in gerçek bir insan olduğunu izleyiciye hissettirebilmekti” diyen Buring oynadığı karakter hakkında basında çıkan birçok yanlış bilgiyi de düzeltmesi gerektiğini hissetmiş. “Onun uyuşturucu bağımlısı ve evsiz olduğu yazılmıştı gazetelerde” diyor ve devam ediyor: “Sanki hayat biçimi yüzünden başına gelmiş üzere gösteriliyordu her şey. Mevti önemsizleştiriliyordu. Meğer bu gerçek değildi elbette. Bir kez Dawn evsiz değildi, uyuşturucu bağımlısı hiç değildi. Evet ruhsal dertleri olan bir bayandı, bu da onu çok zorluyordu varsayım edeceğiniz üzere. İçki meselesi de vardı lakin hayata tertibe sokmak için çok uğraşıyordu. Onu seven bir hayat arkadaşı, onu seven bir kızı ve arkadaşları vardı ve vefatı etrafındaki herkesin hayatında değerli bir boşluk yarattı.”

SALGINLA PARALLEKLİKLER

Serinin direktörü Saul Dibb anlattıkları hikâyedeki karantina kısımlarının günümüzde yaşanan koronavirüs salgınıyla taşıdığı paralelelikler sorulduğunda şöyle karşılık veriyor: “Biz şubat sonlarına hakikat tüm kurguyu bitirmiştik. O vakte kadar hâlâ olağan bir hayatımız vardı. Elbette başlayan bu koronavirüs karantinası bizde garip bir his da yarattı, her şeyin bu kadar emsal oluşu tüyler ürpertici bir durumdu açıkçası.” 

“The Salisbury Poisonings” BluTV’de izlenebilir.

Cumhuriyet